به همت اداره کل کتابخانه های عمومی قزوین؛

نخستین جلسه محفل ادبی علامه قزوینی برگزار شد

به همت اداره کل کتابخانه های عمومی قزوین،‌ نخستین جلسه «محفل ادبی علامه قزوینی» با هدف آشنایی با زبان و ادبیات فارسی و با محوریت شخصیت سعدی، در بستر فضای مجازی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قزوین، نخستین نشست محفل ادبی علامه قزوینی در فضای مجازی به همت اداره کل کتابخانه های عمومی استان و با حضور حمید عابدی ها، پژوهشگر و چهره ادبی کشور برگزار شد.

حمید عابدی‌ها، استاد و پژوهشگر حوزه ادبیات در استان قزوین در این محفل مجازی، گفت: اگر بخواهیم در راه شناخت زبان و ادبیات فارسی و جهان گام برداریم، در مرحله نخست باید به‌ عنوان دیباچه بحث شخصیت سعدی را بشناسیم و بدانیم سعدی چه تأثیری در ادبیات ایران و جهان داشت.

وی بیان کرد: شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی از نوابغ و نوادر، بلکه اشهر مشاهیر ادبی ایران‌زمین در طول تاریخ دوره دراز دامان ادبیات پارسی است که وجهه ای بین‌المللی دارد و با آثار فراملی در ادبیات فارسی توانسته‌ است بخشی از اندیشه خود را به‌ غیر فارسی‌ زبانان معرفی کند.

این استاد دانشگاه گفت: امروز سعدی یکی از مهم‌ترین مشاهیر ما در حوزه ملی و فراملی است که اگر بخواهیم از بین ادیبان فارسی به‌ اتفاق نظری بین منتقدان و دانشمندان برسیم به ۵ شخصیت برمی‌خوریم که حکیم ابوالقاسم فردوسی، حکیم نظامی گنجوری، شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی، مولانا جلال الدین بلخی و در نهایت خواجه حافظ شیرازی این ۵ ادیب فراملی ایران هستند که گاهی برخی از دیگر بزرگان ادبیات کشور را نیز در کنار این ۵ تن نام‌ برده‌اند.                                 

عابدی‌ها یادآور شد: اگر بخواهیم ۲۰ اثر ادبی جهانی را نام ببریم، قطعاً شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی و بوستان سعدی شیرازی نیز در بین این آثار قرار می‌گیرد. 

                                                                     
سعدی در قله ادبیات فارسی قرار دارد

وی گفت: آثار سعدی امروز تقریباً به همه زبان‌های زنده دنیا ترجمه‌ شده است و به‌عبارت‌دیگر سعدی در قله ادبیات فارسی قرار دارد و حتی در بین ۵ شاعر پارسی‌گوی بین‌المللی، سعدی در رأس فارسی‌شناسی و زبان فارسی قرار دارد. فردوسی در حوزه ادبیات حماسی در رأس این حرم است و حافظ در رأس ادبیات تغزلی و نظامی در جهت رمانتیسم و شعرهای بزمی در صدر قرار دارد اما اشعار و آثار سعدی در همه جهات در رأس قرار دارد.

عابدی‌ها بیان کرد: در غزل، سعدی یکی از سه نفر اول، در قصیده از برترین‌ها و در نثر نیز بی‌نظیر است. ادبیات فارسی به دو دوره تقسیم می‌شود، ادبیات فارسی پیش از اسلام و ادبیات فارسی پس از اسلام و به نظر می‌رسد بخش ادبیات فارسی پیش از اسلام به فراموشی سپرده‌شده است.

وی گفت: تنها پژوهشی که در این‌باره انجام‌شده است اثر دکتر محمود تفضلی و دکتر ژاله آموزگار است که نیاز است تا دانشجویان این رشته‌ها در رده‌های ارشد و دکتری به این بخش بپردازند؛ چراکه آثار بی‌نظیری در این دوره تولید شده که مغفول مانده و فقط مورد مطالعه زبان‌شناس‌ها قرار گرفته است.

آمیزش زبان فارسی و عربی به غنی‌تر شدن فارسی کمک کرده است

این  پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی افزود: ثقل ادبیات فارسی در ایران بعد از ورود اسلام به کشور بوده است و با آمیزش با زبان عربی توانست اتفاقات خوبی را برای زبان ما ایجاد کند. زبان فارسی کمبودهای خود را از زبان عربی گرفت ولی به زبان عربی تبدیل نشد بلکه فارسی غنی‌تری برای ما ایجاد کرد که امروز باعث شده تا ما سعدی و فردوسی را به‌عنوان افتخارات خود داشته باشیم.

وی اظهار داشت: سعدی در وسط و در قله قرارگرفته است و می‌توان گفت زبان فارسی و ادبیات فارسی خود را آماده حضور سعدی کرده است و بعد از سعدی هم هنوز ما از داشته‌های سعدی  در زبان بهره‌مند می‌شویم.

سعدی شیرین‌سخن‌ترین ادیب فارسی زبان است

این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی تصریح کرد: سعدی از حیث مضمون و محتوا توانست در صدر قرار گیرد؛ چراکه در عرفان، عشق و محبت و موضوعات مختلف توانسته با زبانی بس روان و شیرین آثاری ارزشمند خلق کند. 

وی بیان کرد: بیشترین مفاخره سعدی به خودش و شعر خودش، شیرین‌سخنی است و در آثار خود نیز چندین بار به این محتوا پرداخته است. در اوستا پیامبر از خداوند برای خودش سخن شیرین را می‌طلبد و این منحصربه‌ زبان فارسی است که شیرینی سخن و شیرینی کلامی را مشاهده می‌کنیم. ازاین‌رو شیرین‌سخن ترین شاعر پارسی‌گو بی‌تردید سعدی بوده است و استاد سخن فارسی سعدی است و همشهری او در یکی از غزلیات خود به این مسئله اشاره‌ کرده است.

عابدی یادآور شد: نسل‌های قبل از ما زندگی‌شان با سعدی مأنوس بوده و سواد و ادبیات فارسی را با سعدی آموخته‌اند اما امروز قدری از این مسئله فاصله گرفته‌ایم.

کرامت انسان موضوع محوری سعدی است

وی با اشاره به بازه زمانی دهه کرامت، افزود: در آثار سعدی و به‌خصوص بوستان مسئله کرامت انسان بسیار مطرح‌شده و با توجه به شغل اصلی سعدی که معلمی علم کلام بوده است و همچنین مسلمان بودن وی، اهمیت پرداختن به بحث کرامت نمایان می‌شود.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر زبان فارسی گفت: سعدی استاد و صاحب کرسی تدریس در بسیاری از دانشگاه‌های زمان خود نظیر استاد دانشگاه نظامیه در بغداد بوده است و از این حیث یک مسلمان متکلم است و بدون اینکه خودش جایی گفته باشد، حافظ کلام‌الله مجید است. با توجه به آیه «لقد کرمنا بنی‌آدم»، بوستان سعدی که مشتمل بر ۱۰ باب است، با نام‌های مختلف نام‌گذاری شده، همه این‌ها ناظر بر کرامت و شأن انسان است.

عابدی تصریح کرد: سعدی در پنجمین حکایت از باب چهارم بوستان که در باب فروتنی و تواضع است به مسئله کرامت انسانی پرداخته و بعد کرامت انسان را در لباس تواضع بیان می‌کند.

وی گفت: هنر در دوره سعدی به معنای هنرهای زیبای زمان ما نیست بلکه هنر به معنای فضیلت است و در مقابل عیب و نقص می‌آید. از این‌ رو سعدی به‌خوبی توانسته است به ابعاد مختلف این هنر و کرامت بپردازد.