کارگاه آنلاین «بررسی تأثیر شاهنامه در رشد و تعالی فرهنگی کودک و نوجوان» برگزار شد

کارگاه آنلاین «بررسی تأثیر شاهنامه در رشد و تعالی فرهنگی کودک و نوجوان» با حضور قدمعلی سرامی، استاد دانشگاه و شاهنامه پژوه در کتابخانه مرکزی اردبیل برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان اردبیل، کارگاه آنلاین «بررسی تأثیر شاهنامه در رشد و تعالی فرهنگی کودک و نوجوان» با حضور قدمعلی سرامی، استاد دانشگاه و شاهنامه پژوه؛ سید باقر میر عبداللهی، مدیرکل تامین منابع نهاد کتابخانه های عمومی کشور؛ پروانه رضاقلیزاده، مدیرکل کتابخانه های عمومی استان اردبیل و با شرکت بیش از ۳۰۰ نفر از دبیران آموزش و پروش، دانشجویان دانشگاه ها و کتابداران کتابخانه های عمومی سراسر کشور و شاهنامه خوانی دو نفر از اعضای کودک و نوجوان به میزبانی کتابخانه های عمومی استان اردبیل برگزار شد.

قدمعلی سرامی در این کارگاه آموزشی با بیان اهمیت انکارناپذیر شاهنامه در زندگی اجتماعی و فردی گفت: مفاهیم متعددی در ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی در بخش های مختلف شاهنامه نهفته است به نحوی که آشنایی با این هویت تاریخی گره گشای بسیاری از معضلات و مشکلات کنونی جامعه در حوزه های فرهنگی و اجتماعی است.

وی تهیه محتوای کودکانه اعم از انیمیشن، فیلم و ده ها کالای فرهنگی از داستان های شاهنامه را در انتقال مفاهیم به نسل کودک و نوجوان ضروری دانست و افزود: در گذشته بسیاری از داستان ها و اسطوره های ایران زمین در قالب داستان ها و لالایی های شبانه برای کودکان زمزمه می شد و مادران در انتقال این مفاهیم از نسلی به نسل دیگر نقش مهمی داشتند.

این استاد دانشگاه یکی از مهم ترین شاخصه شاهنامه را انتقال مفاهیم انسان ساز و تمدن ساز دانست و گفت: شاهنامه فردوسی آکنده از پیام های تربیتی، معرفتی و اجتماعی است که یکی از مشهورترین آن همان شعر معروف «زگهواره تا گور دانش بجوی» است.

پروفسور سرامی یکی دیگر از پیام های مهم شاهنامه را تسلیم انسان در مقابل عظمت خداوند عنوان کرد و گفت: کودکان و نوجوانان باید عظمت کیهان در مقابل عظمت انسان را یاد بگیرند و در همه حال در تابعیت خداوند متعال باشند.

این استاد دانشگاه و شاهنامه پژوه، «حرکت، زندگی، جنب و جوش» را از مفاهیم مهم دیگر شاهنامه دانست و تصریح کرد: در داستان های شاهنامه با وجود اینکه به تبار و نسب پادشاهی تاکید شده اما در مقابل آن به مفاهیمی همچون هنر، آموختن و عشق اشاره شده است که عاملیت تبار و نسب را ناچیز می کند. لازم است بچه ها با فرا گرفتن هنر های مختلف از بدو تولد برای وارد شدن به صحنه های گوناگون زندگی آماده شوند و این مهم در شعر «جوان بی هنر سخت ناخش بود/ اگر چند فرزند آرش بود» نمایان است.

سرامی در ادامه سخنان با اشاره به اینکه اسطوره ها ریشه در باورهای درونی افراد دارند، گفت: اسطوره ها و باور های کهن هر جامعه در ابعاد مختلف زندگی آن جامعه تاثیر دارد؛ به نحوی که در کشور ما نامگذاری کودکان در بسیاری از مواقع با الهام از نام های اسطوره های کهن انجام می شود.

مدیرکل تامین منابع نهاد نیز با حضور آنلاین در این کارگاه آموزشی با بیان اینکه بازنویسی و بازآفرینی داستان های شاهنامه از مهم ترین مسائلی است که نویسندگان کتاب کودک باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند، اظهار داشت: نویسنده کتاب در بازنویسی تنها به روان کردن متن می پردازد اما در باز آفرینی قدری از این فراتر رفته و با الهام گرفتن از متن و با به کاربردن خلاقیت، داستان را به شکل ویژه ای می آفریند.

سید باقر میر عبداللهی با بیان اینکه کتب تالیفی و ترجمه شده در حوزه کودک و نوجوان در بیشتر مواقع از عمق و غنای موثر برخوردار نیستند، گفت: بازنویسی هایی که از داستان های شاهنامه صورت می گیرد از نظر تکنیکی دارای ضعف های عمده ای است و به همین جهت جذابیت لازم را برای کودکان ندارد.

وی یکی از نکات مهم در تهیه کتاب کودک با اقتباس از داستان های شاهنامه را توجه به مسئله ویراستاری و تصویرگری در این کتاب ها عنوان کرد و افزود: در بعضی مواقع هم در حوزه بازنویسی و هم در حوزه بازآفرینی متن های خوبی آماده می شود اما در حوزه ویراستاری و تصویرگری شاهد ضعف های عمده هستیم.

مدیرکل کتابخانه های عمومی استان نیز در این نشست فرهنگی  طی سخنانی اظهار داشت: شاهنامه فردوسی سند هویت ملی ما است و خانواده و سیستم آموزشی در راستای انتقال این هویت و مفاهیم تاریخی به آیندگان نقش مهمی بر عهده دارند.

وی با بیان اینکه قصه گویی و قصه خوانی نقش مهمی در انتقال مفاهیم برای کودکان و نوجوانان دارد، عنوان کرد: تجربه نشان داده کودکان و نوجوانانی که در برنامه های فرهنگی و کتابخوانی مشارکت می کنند و به اجرای نمایش، نقالی، شعر خوانی و کتابخوانی می پردازند، موجب اعتماد به نفس، تقویت سخنوری وتوانمندی در آنان می شود.

رضاقلیزاده خاطرنشان کرد: کودکان و نوجوانانی که هویت خود را نمی ‌شناسند، با فرهنگ، تاریخ و ادبیات کهن خود آشنا نیستند و به هر طرفی که نگاه می ‌کنند جز نشانه ‌هایی از فرهنگ غربی نمی ‌بینند، بدون شک در شناخت واقعی تمدن‌های دیگر نیز با خطا و اشتباه روبه رو می‌شوند.