در نخستین جلسه هماهنگی محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مطرح شد؛

گسترش جریان‌های اصیل ادبی با محوریت کتابخانه‌های عمومی

نخستین جلسه هماهنگی محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به منظور معرفی شورای ادبی و دبیران استانی محافل ادبی از سراسر کشور و همچنین بررسی اهداف و دستورالعمل‌های اداره این محافل، به صورت مجازی برگزار شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نخستین جلسه هماهنگی محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور دوشنبه ۱۶ تیر ماه به صورت مجازی و با شرکت اعضای شورای ادبی نهاد متشکل از مصطفی محدثی خراسانی، علی داوودی، حامد محقق، فریبا یوسفی و نغمه مستشارنظامی و دبیران استانی محافل ادبی و همچنین مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد، هادی آشتیانی، مدیرکل امور فرهنگی و سایر دبیران و کارشناسان فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، برگزار شد.

در این جلسه مهدی رمضانی ضمن تبریک به مناسبت ولادت امام رضا(ع) و ابراز امیدواری نسبت به پایه گذاری یک اقدام فرهنگی ماندگار در این جلسه، طی سخنانی گفت: طی سال‌های اخیر یکی از رویکردهای مهم نهاد تبدیل کتابخانه های عمومی به مراکز فرهنگی اجتماعی بوده که این تبدیل و تغییر، علاوه بر همت مدیران کارشناسان و مسئولان ستادی و استانی نهاد، نیازمند یک ساختار و ساز و کار اجرایی است؛ یکی از این اقدامات شکل‌گیری محافل ادبی در کنار سایر فعالیت ها بوده است که خوشبختانه با استقبال گسترده در استان‌های مختلف روبرو شد.

 

اهمیت شکل‌گیری و ضرورت استمرار فعالیت محافل ادبی

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با اشاره به انتخاب جمعی از اهالی شعر و ادب شناخته شده به عنوان دبیران استانی این محافل، افزود: متاسفانه طی سال های اخیر توجه کمی به حوزه ادبیات و شکل‌گیری محافل ادبی در کشور معطوف بوده است؛ امروز مفتخریم که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با انتخاب و همراهی جمعی از استادان عرصه شعر و ادب، پایه گذار این حرکت و راه اندازی محافل ادبی در سراسر کشور شده است است. البته ایجاد و شکل گیری محافل ادبی اقدامی بسیار مهم و قابل توجه است، اما مهمتر از آن استمرار این حرکت و مثمر ثمر بودن آنها خواهد بود.

وی خطاب به دبیران استانی و همکاران فرهنگی استان‌ها گفت: امیدواریم کاشت این نهال به همت شما عزیزان به شجره پرباری تبدیل شود که فضای ادبی کشور از ثمرات آن بهره مند شوند و یک جریان ادبی مانا را پایه گذاری کند. ما در نهاد به این اتفاق و این جریان امید بسته ایم. جریانی که شما پای کار آن آمده‌اید و امیدواریم در این روند تمام نگاه ها و جریانات متعهد علاقمند حضور فعال داشته باشد تا با هدایت دبیران منتخب تبدیل به یک جریان ماندگار شود.

لزوم حمایت از جریان‌های اصیل ادبی در قالب محافل ادبی

همچنین هادی آشتیانی، مدیرکل امور فرهنگی نهاد نیز با تقدیر از حضور و مشارکت دبیران استانی محافل، استادان حوزه شعر و ادب و کارشناسان فرهنگی نهاد در استان‌ها در راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور گفت: گسترش جریان اصیل زبان و ادبیات فارسی در بین مردم با استفاده از ظرفیت کتابخانه‌های عمومی به عنوان شبکه گسترده فرهنگی در سراسر کشور، از موضوعات مورد توجه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بوده است.

وی افزود: بر این اساس تلاش داریم تا با راه‌اندازی محافل ادبی با محوریت کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور و همچنین با استفاده از گنجینه علم و ادب استادان این حوزه، گامی موثر در جهت غنای ادبی در جامعه برداریم و امید داریم که به زودی با نابودی بیماری کرونا، شاهد برپایی جمع‌های موثر به منظور ارتقاء فرهنگ و ادبیات فارسی از طریق این محافل باشیم.

آشتیانی با اشاره به فرصت باقیمانده برای شرکت در جشنواره کتابخوانی رضوی گفت: شکل‌گیری این محافل فرصت مناسبی در اختیار علاقه مندان به این حوزه قرار می‌دهد تا در فاصله کمتر از دو هفته مانده تا پایان مهلت شرکت در جشنواره کتابخوانی رضوی، آثار و تولیدات خود در بخش داستانک‌های ادبی را به این جشنواره ارسال کنند.

گامی موثر در جهت عمل به منویات مقام معظم رهبری

همچنین نغمه مستشار نظامی، دبیر شورای ادبی نهاد درباره شکل‌گیری و آغاز به کار محافل ادبی نهاد گفت: با توجه به منویات مقام معظم رهبری و توجه ویژه ایشان به شعر و ادبیات و همچنین مطالبه همیشگی ایشان در حمایت از جریان‌های اصیل ادبی، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اقدام به تشکیل و راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور با محوریت کتابخانه‌های عمومی کرد.

وی درباره اهداف راه‌اندازی محافل ادبی گفت: نهادینه کردن فرهنگ مشارکت عمومی جهت انجام فعالیت‌های ادبی در کتابخانه‌ها و تمهید زمینه اعتلای آن؛ تقویت و راه‌اندازی محفل های ادبی در کتابخانه‌های عمومی جهت ایجاد انگیزه نسبت به شعر و ادبیات فارسی و همچنین ساماندهی نیروهای متعهد و متخصص ادبی به منظور ایجاد تحول فرهنگی در خدمات کتابخانه‌ها از مهمترین اهداف درنظر گرفته شده برای این حرکت بوده است.

مستشار نظامی همچنین درباره روش‌های دست‌یابی به این اهداف توضیح داد: در دستورالعمل تدوین شده برای فعالیت محافل، اقداماتی چون استفاده از ظرفیت محفل های ادبی جهت ساماندهی، ارتقا و حمایت از بکارگیری فعالان ادبی در برنامه‌های کتابخانه‌ها، برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاهی ادبی، تولید محتوا در زمینه ادبیات متعهد، آیینی و حوزه‌های حائز اهمیت و برگزاری همایش‌ها، نشست‌ها و محافل ادبی آورده شده است.

وی ادامه داد: همچنین تشکیل بانک اطلاعاتی اعضای محفل ادبی(اعضاء ویژه و عادی)، برگزاری مسابقات ادبی مختلف و مشاعره، بهره گیری مناسب از فضای مجازی جهت توسعه کمّی و کیفی فعالیت‌های محفل (اطلاع رسانی گزارش جلسات در وبلاگ و...) و همکاری در تولید و نشر برنامه‌های محفل ادبی از دیگر اقدامات محافل برای دست‌یابی به اهداف هستند.

ادامه این مراسم با بیان نکاتی از سوی اعضای شورای ادبی نهاد و دبیران استانی محافل ادبی همراه بود.

آغاز به کار محفل ادبی فیض

آغاز به کار محفل ادبی فیض

آیین بزرگداشت مقام ادبی علامه فیض کاشانی و مراسم آغاز به کار محفل ادبی فیض برگزار شد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، بخشی از بیانات منتشر نشده مقام معظم رهبری در توصیف فیض کاشانی را مشاهده می کنید.

این سخنان در ۲۰ آبان ۱۳۸۰ در جمع پرشور مردم کاشان، آران و بیدگل بیان شده است.

به بعضی از شخصیّت های تاریخی کاشان ظلم شده است؛ یعنی حقّ آنها چنان که باید، شناخته نشده است. یکی از آنها مرحوم فیض کاشانی است. فیض کاشانی، یکی از شخصیّت های کم نظیر و انسانی است که در چندین علم مختلف، جزو سرآمدان است. یک حکیم و فیلسوف بزرگ، یک متکلّم برجسته، یک محدّث نام‌آور، یک رجالیِ صاحب مبنا و مکتب، یک فقیه صاحب آراء برجسته، یک شاعر و یک عارف است. همه این خصوصیات در این مرد جمع است. در کتیبه شخصیّت های برجسته مملکت و در چشم خواص و عوام، فیض کاشانی این جلوه را ندارد که در واقع در مقابل چشم کسانی که او را می شناسند، دارد. حتّی شنیدم مقبره این عالم بزرگ و فنّان در کاشان از آن آبادی و عمرانی که شایسته آن است، برخوردار نیست. البته گویا فیض وصیت کرده است که روی مقبره او سقف نباشد. به هر حال ستایش بزرگانی از قبیل فیض، ستایش علم و معرفت است.

گفتنی است این فیلم توسط مرکز اسناد دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای در اختیار نهاد کتابخانه های عمومی کشور قرار گرفته است.

 

 آیین بزرگداشت مقام ادبی علامه فیض کاشانی هم زمان با مراسم آغاز به کار«محفل ادبی فیض» با حضور شاعران، استاد محمدعلی مجاهدی، نغمه مستشار نظامی، قاسم صرافان، محمود اکرامی فر، دکتر سارا جلوداریان، فریبا یوسفی، محمدرضا اصلانی نویسنده کتاب فیض گل، حجت الاسلام حمید سبحانی صدر نویسنده کتاب حدیث فیض، ابوطالب فرنیاپور معاون برنامه ریزی و توسعه فرمانداری تهران، مهندس محسن چینی فروشان رییس دفتر نشر فرهنگ اسلامی، دکتر عبدالرضا علی پناه رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شمیرانات، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، هادی ناصری طاهری سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، سیدباقر میرعبداللهی مدیرکل منابع، استادان، شاعران و علاقه‌مندان در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک شهر آغاز شد.

محمد هادی ناصری، سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، در این مراسم ضمن خیرمقدم به حاضران در این نشست طی سخنانی گفت: در دوره‌ای که پیش روی کتابخانه‌های عمومی استان تهران است، بنا است که از ظرفیت فرهنگی کتابخانه‌های عمومی بیش از پیش استفاده شود و فعالیت کانون‌های ادبی با حضور فعال استادان حوزه شعر و ادب، با کیفیت بهتر ادامه پیدا کند.

وی افزود: امروز شاهد افتتاح محفل ادبی فیض در کتابخانه پارک‌شهر، به عنوان قدیمی ترین مرکز فرهنگی شهر تهران هستیم. همانطور که در دوره‌های گذشته کانون های ادبی در کتابخانه‌ها فعال بودند و بسیاری از شاعرانی که امروز از اشعار آنها استفاده می‌کنیم از دل این کانون‌ها برخاستند، ان‌شاءالله از این پس نیز با یک نظم، پیگیری بهتر شاهد شکوفایی کانون‌های ادبی جدید و دوره متفاوتی نسبت به گذشته خواهیم بود و امیدوارم این جلسه شروعی برای یک دوره جدید در فعالیت کانون‌های ادبی باشد.

 

تلاش برای غبار روبی از چهره عارفان و دانشمندان  شیعی

در ادامه این مراسم محمدعلی مجاهدی با تقدیر از مسئولان نهاد در برگزاری این مراسم، عنوان کرد: در طول تاریخ حکیمان و عرفای بسیار گرانسنگی داشته‌ایم که در زمان خود به معنی واقعی کلمه مشهور بودند، که انتظار می‌رفت پس از پیروزی انقلاب اسلامی چهره این عزیزان از گرد و غبار فراموشی بیرون آید که البته برآورده نشد. بر همین اساس بود که با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی «تذکره شاعران روحانی» در سه مجلد تدوین شد که در آن حدود ۳۶۰ نفر از شاعران روحانی شیعی را معرفی کردم.

وی افزود: البته می‌دانم که این اثر کامل نیست و جا دارد سایر ابعاد وجودی این عزیزان بیشتر بررسی شود. چراکه بعد ادبی شخصیت این عزیزان بر سایر ابعاد وجودی آنها سایه افکنده و فیض یکی از آنها است؛ محمد بن مرتضی فرزند شاه مرتضی از اکابر علمای امامیه در سده یازدهم هجری که در روزگار شاه عباس دوم و به اصرار ایشان به اصفهان می روند و برگزاری نماز جماعت در مسجد بزرگ شاه اصفهان به ایشان تفویض می‌شود.

مجاهدی با اشاره به برخی آثار فیض کاشانی گفت: او هم عارف و هم حکیم بود و اهل فقر را دوست داشت و از این جهت بسیار مورد طعن علمای قشری زمان خودش قرار می‌گرفت. او پس  از مجلسی اول شاید پر اثرترین دانشمند شیعی باشد که تعداد آثار او را تا ۲۰۰ مجلد در زمینه‌های مختلف عنوان می‌کنند. او به غزالی علاقه ویژه ای داشته و این علاقه خود را در نگارش «محجه البیضاء» نشان داده است. فیض کاشانی در شعرش از سبک عراقی بهره می‌برده و با بسیاری از علمای زمان خود مکاتبات منظومی داشته است.

 

کتابخانه پارک‌شهر؛ بهشت اهل قلم

در ادامه این مراسم نغمه مستشارنظامی، دبیر محفل ادبی فیض ضمن تقدیر از مسئولان نهاد و دست اندرکاران برگزاری این مراسم، گفت: بی شک آنچه ما را امروز و در این ساعت در این کتابخانه و در کنار هم گرد آورده، احترام و عشق به ادب و فرهنگ و قلم است. کتابخانه ها از دیر باز محل آمد و شد اهل قلم بوده اند من هم مانند بسیاری دیگر از شاعران شعر را از کتابخانه آغاز کرده ام، درهای کتابخانه ها همواره به روی اهل ادب و فرهنگ گشوده بوده است و مدیران کتابخانه ها، کتابداران و همه  کارکنان این نهاد مهربان و مقدس در گسترش فرهنگ و ادب نقش برجسته و بسزایی داشته و دارند.

وی افزود: خوشبختانه در سالهای اخیر با رویکرد فرهنگ مدار و ارزشمند نهاد کتابخانه های عمومی کشور بهترین جلسات معرفی و نقد و بررسی کتاب ها در کتابخانه های عمومی برگزار می شوند، کتابخانه مرکزی پارک شهر  که به حق بهشت اهل قلم است، به عنوان کتابخانه مرکزی شهر تهران از زمان بازگشایی مجدد در برگزاری برنامه های بدیع و ارزشمند فرهنگی همواره پیش قدم بوده است. برگزاری جلسات درس مثنوی، جلسات نقد و بررسی کتاب، برنامه های ویژه بخش کودک و نوجوان، و ویژه برنامه‌های بخش نابینایان کتابخانه از این جمله هستند.

 

حمایت از جریان سالم و اصیل ادبی

دبیر انجمن ادبی فیض درباره اهداف و برنامه های پیش روی این محفل گفت: هدف اصلی برگزاری این محفل حمایت از جریان سالم و اصیل ادبی ست، جریانی با پشتوانه تاریخ ادبیات فارسی و در عین حال زنده و بیدار و پویا، در پیشبرد این هدف چشم امید ما بر قلم های روشن تک تک شما همراهان محفل ادبی فیض است. در این محفل علاوه بر جلسات مستمر با حضور اعضا، جلسات رونمایی، معرفی و نقد و بررسی کتاب، کارگاه ها و کلاسهای آموزش فن شعر و نویسندگی خلاق و نقد و بررسی آثار اعضا برگزار خواهند شد. همچنین بزرگداشت شاعران و ادبای متاخر و متقدم از مهمترین اهداف محفل ادبی فیض است و به همین جهت جلسه آغاز به کار این محفل همزمان با بزرگداشت مقام ادبی علامه فیض کاشانی برگزار شده است.

وی ادامه داد: فیض کاشانی یک عالم برجسته هستند که عمر خودشان را صرف کسب و ترویج معارف کرده اند، و در کنار همه این فضایل یک شاعر نکته سنج و تواناست، دیوان غزلیات فیض سرشار از لطایف و ظرایف ادبی است که علاقه مندان به شعر و ادب را به فیض وافی می رساند. اشعار معروفی از ایشان زبانزد خاص و عام است. شعار فیض از دیر باز مورد توجه اهل ادب و عرفان بوده است. همچنین در حاشیه مراسم بزرگداشت، نمایشگاه کتابی از آثار فیض کاشانی برگزار شده است و در بخشهایی از برنامه معرفی کتاب فیض گل تالیف استاد محمدرضا اصلانی و مراسم رونمایی از کتاب حدیث فیض تالیف استاد حمید سبحانی صدر را خواهیم داشت.

ادامه این مراسم با سخنان کوتاهی از محمدرضا اصلانی نویسنده کتاب فیض گل همراه بود که اصلانی با اشاره به روند تهیه این کتاب گفت: وقتی قرار است درباره یک شخصیت کتابی نگاشته شود، باید از ابعاد مختلف به زندگی و زمانه آن فرد پرداخته شود تا خواننده آن شخصیت را دوست داشته باشد و زمانی که خواننده به شخصیت علاقه‌مند شد، ترغیب می‌شود تا سایر آثار موجود درباره آن شخص را بخواند.

وی افزود: در نگارش کتاب «فیض گل» سعی کردم با همین نگاه، مخاطب را با نحوه برخورد فیض با شاگردان خود، طلبه‌های حاضر در کلاس درس خود، همسر و فرزندانش و همچنین تصمیم‌گیری‌های او و به طور کلی جنبه‌های مختلفی از زندگی او را به مخاطب ارائه کنیم تا آن علاقه بین مخاطب و شخصیت فیض کاشانی ایجاد شود.

 

 

خدمات ادبی فیض در زمانه خود

در ادامه این مراسم حجت الاسلام حمید سبحانی صدر، نویسنده کتاب «حدیث فیض» نیز طی سخنانی به ابعاد مختلف شخصیت فیض کاشانی اشاره کرد و گفت: علامه طباطبایی تعریف کامل و جامعی از فیض کاشانی ارائه داده و همه ابعاد وجودی او را برمی شمرد. فیض کاشانی در عصر خود خدمات بسیاری از جمله خدمات ادبی ارائه داد که راه‌اندازی نهضت فارسی نویسی، نهضت خلاصه نویسی برای استفاده عموم مردم از آثار مبسوط، خالق ابداعات عجیب و غریب در نگارش و همچنین ارائه دهنده «رساله مشواق» که به رازگشایی استعرات و اشارات بزرگان ادب در آن زمان می‌پردازد، تعدادی از خدمات ادبی ایشان در زمان خود بوده است.

وی افزود: حتی جالب است بدانید که ایشان تفسیری بر شعر عامیانه «اتل متل» دارند که البته این شعر در آن زمان ابیات دیگری هم داشته تا پدران و مادران با حکمت‌های موجود در این اشعار آشنا شوند. ایشان از جوانی به شعر علاقه داشته و احساسات درونش را در قالب اشعار بیرونی می‌کرده است.

وی در ادامه درباره کتاب «حدیث فیض» نیز گفت: این کتاب به جنبه تاریخی زندگی و شخصیت فیض کاشانی پرداخته و در آن از از کلماتی که فیض در بیان شرح حال خود بکار برده، استفاده شده است. نام این کتاب نیز از عبارتی از اشعار فیض کاشانی استفاده شده است.

همچنین در این مراسم شاعرانی چون محمدعلی مجاهدی، نغمه مستشار نظامی، قاسم صرافان، سهیلا جلوداریان، محمود اکرامی فر، حامد عسکری و فریبا یوسفی به شعرخوانی پرداختند و در انتهای مراسم نیز از کتاب «حدیث فیض» رونمایی شد.