در پی منویات و تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم حمایت از گسترش جریان‌های اصیل زبان و ادبیات فارسی در بین مردم، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با همراهی جمعی از شاعران پیشکسوت و استادان عرصه شعر و ادب، نسبت به تشکیل و راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور، با محوریت کتابخانه‌های عمومی استانهای مختلف و هدایت شاعران و پژوهشگران مطرح هر استان، اقدام کرد. این اقدام با هدف نهادینه کردن فرهنگ مشارکت عمومی برای انجام فعالیت‌های ادبی در کتابخانه‌ها و تمهید زمینه اعتلای آن، تقویت و راه‌اندازی محفل‌های ادبی در کتابخانه‌های عمومی برای ایجاد انگیزه نسبت به شعر و ادبیات فارسی و همچنین ساماندهی نیروهای متعهد و متخصص ادبی به منظور ایجاد تحول فرهنگی در خدمات کتابخانه‌ها انجام شد.
در راستای همکاری‌های مشترک پیرامون برگزاری کنگره بین المللی شعر قدس، گردهمایی شاعران آیینی کشور به مناسبت روز جهانی قدس، به میزبانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، گردهمایی شاعران آیینی کشور با عنوان عصر شعر مجازی «بیت مقدس» به مناسبت روز جهانی قدس، عصر امروز چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت از ساعت ۱۶ با حضور دبیران محافل ادبی نهاد، مجمع شاعران مقاومت و انجمن شاعران بیداری و جمعی از شاعران مطرح کشور به صورت مجازی به میزبانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد.
در آغاز این مراسم مهدی رمضانی با تأکید بر نقش مهم محافل ادبی نهاد در ایجاد جریان‌های اصیل ادبی طی یکسال گذشته بر بالنده شدن نهال محافل ادبی در شرایط سخت همه گیری کرونا تأکید کرد.
سخنان مهدی رمضانی را در اینجا ببینید.
در ادامه حسین اسرافیلی به شعر خوانی پرداخت.
مصطفی محدثی خراسانی شاعر دیگری بود شعری در وصف فلسطین خواند.
روز بیداری وجدان زمین تپش خاطره ها درافلاک فرصت آینه گردانی عشق صبح قدقامت انسان از خاک
صبح برخاستن بیرق عزم روز پایان شب تردید است صبح روشن شدن تاریکی روز برخاستن خورشید است
کربلا ازدل تاریخ دمید حق و باطل صفشان پابرجاست پرچم نهضت آزادی قدس خیمه سوخته عاشوراست
قدس فریاد شب تاریخ است با خمینی به جهان نامی شد صبح فریاد عدالتخواهان روزبیداری اسلامی شد
امت واحده برمی خیزد سراین سلسه درایران است روزآزادی قدس است امروز این صدای نفس یاران است
باز با نام حسین بن علی از دم عشق نفس میگیریم غاصبان، قبله خودرا زشما به خداوند که پس میگیریم
علی محمد مودب نیز در این نشست در رثای فلسطین به شعر خوانی پرداخت.
مرتضی حیدری آل کثیر شاعر دیگری بود که در این مراسم به شعرخوانی در وصف فلسطین پرداخت. او همچنین شعری به زبان عربی خواند و تقدیم به مخاطبان کرد.
فریبا یوسفی شاعر دیگری بود که شعری در رثای فلسطین خواند.
نسیبا مرادی شاعر دیگری بود که در این نشست به زبان انگلیسی شعرخوانی کرد.
جواد شرافت نیز در این نشست یه شعر خوانی پرداخت.
عاطفه جوشقانیان شاعر دیگری که در وصف فلسطین به شعرخوانی پرداخت.
امان از این تناقض ها و از اندوه دوران ها که دایم سوگواری، سوگوار عید قربان ها
پر از خون و پر از خنجر، پر از سنگ و پر از سنگر تمام کوچه و پس کوچه ها کل خیابان ها
چرا چندیست زیتون در بساط باغبانت نیست؟ دهان باغ را بستند با انبوه سیمان ها
بزن فریاد: ای مردم که در ساحل نشستید و... یکی جان می سپارد پیش چشمم، آی انسان ها !
تو را، راه تو را سد کرده و همدست مردابند تویی دریا ! به دنبال چه می گردند جریان ها؟
همه هفت آسمان پشتت، زمین سنگی ست در مشتت که روزی پس بگیری خاک را از چنگ شیطان ها
و صبحی جمعه از دیوار ندبه* عهد می خوانیم صدایش می کنیم آن روز دیوار مسلمان ها
سمانه خلف زاده شاعر دیگری بود که شعری به زبان فارسی و شعری دیگری نیز به زبان عربی خواند.
علی حسنی از انجمن شاعران بیداری نیز به شعرخوانی پرداخت.
الهام نجمی در این نشست شعری به زبان انگلیسی خواند.
o 'Quds, o 'holy soil
Our hearts are yours
We will resist
We make blood drowned olives green again
With your pigeons
We will cry the song of your freedom in the sky of jerusalem ....
ترجمه:
ای قدس ، ای خاک مقدس
قلب های ما از آن توست
ما مقاومت می کنیم
زیتون های غرق خون را
دوباره سبز خواهیم کرد
با کبوترهایت آواز رهایت را
در آسمان بیت المقدس فریاد خواهیم زد.
پخش کلیپ شعرخوانی شاعران نوجوان و همچنین شعرخوانی سمانه رحیمی، علیرضا لک، نازنین جلایری و حامد محقق از دیگر شاعرانی بودند که به شعرخوانی پرداختند که شعرخوانی شان را در ادامه می بینید.
به مناسبت روز بزرگداشت سعدی، نشست تخصصی محبوبیت جهانی سعدی به همت محفل ادبی فیض برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، نشست تخصصی محبوبیت جهانی سعدی در راستای طرح «نهضت خوانش آثار سعدی» به همت محفل ادبی فیض اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران با سخنرانی استادان و چهره های ادبی از کشورهای انگلستان، هندوستان و افغانستان در بستر فضای مجازی برگزار شد.
نخستین سخنران این محفل، پروفسور سید سلمان صفوی، رئیس آکادمی مطالعات ایرانی لندن بود که به سوابق ترجمه آثار سعدی در اروپا پرداخت و گفت: نخستین ترجمه کتاب های فارسی و ایرانی در اروپا به ترجمه آثار ابن سینا باز می گردد و نخستین شاعر ایرانی که شعرش در اروپا ترجمه شده، سعدی است. علت ترجمه این آثار بهره مندی از اقتدار فرهنگی ایران و نیاز جامعه اروپایی به آگاهی و اعتلای فرهنگی بوده است.
وی در ادامه به تاثیر سعدی بر ادبیات اروپا اشاره کرد و گفت: بسیاری از نویسندگان اروپایی در آثار خود تحت تاثیر حکمت ها و اندیشه های سعدی بودند. از این میان می توان به لافونته اشاره کرد که در آثار خود بسیار تحت تاثیر گلستان سعدی بود. همچنین ولتر از نویسندگانی است که تحت تاثیر بوستان سعدی بوده و این روند تا قرن بیستم نیز ادامه داشته و نویسندگانی مثل ویکتور هوگو و آندره ژید نیز تحت تاثیر اندیشه ها و آثار سعدی بوده اند. در آلمان گوته شاعر بلند آوازه و اندیشمند معروف تحت تاثیر حافظ و سعدی بوده و اقتباس هایی را از گلستان داشته است. در آمریکا نیز امرسون تحت تاثیر سعدی بوده است.
صفوی در بخش پایانی سخنان خود به جایگاه سعدی در روزگار ما در کشورهای اروپایی پرداخت و گفت: در تمامی دانشگاه هایی که کرسی ادبیات فارسی دارند، در دوره مطالعات عالی به مطالعه سعدی می پردازند. در دانشگاه های معتبر انگلستان مانند دانشگاه آکسفورد و کمبریج گلستان سعدی، خیام، رومی(مولوی) و حافظ تدریس می شود. همچنین کتاب ها و پایان نامه های معتبری بر اساس آثار سعدی در دانشگاه ها اروپایی تالیف شده و می شود.
در ادامه محمد کاظم کاظمی، شاعر و پژوهشگر افغانستانی ساکن ایران، در خصوص میزان محبوبیت بیدل و سعدی در میان مردم افغانستان، گفت: گاه در خصوص میزان محبوبیت بیدل در افغانستان اغراق می شود و در واقع اکثر مخاطبان بیدل در افغانستان همچون ایران، مخاطبان خاص هستند. اما شاعرانی که در میان عموم بیشترین محبوبیت را دارند حافظ و سعدی هستند، به ویژه سعدی که به خاطر گستره فعالیت در زمینه نظم و نثر از محبوبیت ویژه ای برخوردار است.
وی در ادامه به قدمت آموزش کتاب های گلستان و بوستان در مکتبخانه های افغانستان اشاره کرد و از این دو کتاب به عنوان بخش عمده ای از منابع آموزشی در زمینه ادبیات در مکتبخانه ها یاد کرد.
کاظمی ادامه داد: در نظام جدید آموزشی نیز آثار سعدی و آثار دیگر شاعران ایرانی بخش عمده ای از کتاب های ادبیات را تشکیل می دهد. همچنین آثار سروده شده توسط دیگر شاعران در تضمین یا تمجید آثار سعدی در کتاب های درسی افغانستان به چشم می خورد.
علیرضا قزوه از مرکز زبان فارسی ایران در هند از دیگر سخنرانان این برنامه بود که در خصوص نقش و تاثیر سعدی بر شاعران هندوستان سخنرانی کرد.
وی با اشاره به اینکه در جهان، ایران را با شعر و عرفان می شناسند، گفت: از بین هزاران شاعر خوب، ما پنج شاعر بسیار بزرگ و طراز اول داریم. این ۵ شاعر بزرگ فردوسی، نظامی، سعدی، مولانا و حافظ هستند.
قزوه اظهار داشت: از بین این ۵ شاعر، شاعری که جامعیت بیشتری دارد و در قالب های مختلفی طبع آزمایی کرده است و در نظم و نثر و همه قالب های شعر فارسی سرآمد بوده سعدی شیرازی است. احمد تمیم داری، از محققان و سعدی پژوهان معتقد است که فرهنگ مردم انگلستان و امریکا بیش از شکسپیر تحت تاثیر شعرها و اخلاقیات سعدی است و اتفاقا بخشی از فرهنگ مردم هند هم از این اخلاقیات و اشعار بی تاثیر نبوده است.
وی افزود: سعدی در زمان خودش به سرعت مشهور شد و شعرش تا هند و چین و آن سوی چین هم رفت. در هند در همان زمان تقریبا همه شاعران فارسی زبان تحت تاثیر سعدی شیرازی بودند و از همه بیشتر دو شاعر بزرگ شبه قاره خواجه حسن دهلوی و امیرخسرو دهلوی تحت تاثیر سعدی بودند.
آخرین سخنران برنامه حبیب میرزایی، پژوهشگر افغانستانی بود که به اهمیت سعدی در نظام آموزشی افغانستان پرداخت.
وی توجه سعدی در سرودن اشعار تعلیمی و لحن صمیمی این اشعار در مقایسه با اشعار شاعرانی مثل ناصر خسرو و همچنین تلفیق نظم و نثر را علت بسامد بالای اشعار وی در کتاب های درسی دانست.
میرزایی با توجه به سابقه تدریس خود در مدارس افغانستان آثار سعدی را از پربسامد ترین اشعار ادبیات کهن در کتاب های درسی این کشور بر شمرد.
ویژه‌برنامه «نهضت خوانش آثار سعدی» در آذربایجان غربی برگزار شد
به همت محفل ادبی هاتف اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان غربی، ویژه‌برنامه «نهضت خوانش آثار سعدی به همراه گفتگوی ادبی» در بستر فضای مجازی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان غربی، به مناسبت روز بزرگداشت سعدی شیرازی ویژه‌برنامه «نهضت خوانش آثار سعدی به همراه گفتگوی ادبی» با حضور نغمه مستشار نظامی، دبیر شورای ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ سعید سلیمان‌پور، مدرس دانشگاه و شاعر و سایر شاعران و علاقه‌مندان در بستر فضای مجازی برگزار شد.
در ابتدای برنامه، وحید طلعت، دبیر محفل ادبی هاتف اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان آذربایجان غربی و مجری برنامه ضمن تبریک سالروز بزرگداشت سعدی و ایام ماه مبارک رمضان گفت: سعدی یکی از ۵ شاعر بی‌نظیر زبان فارسی است و شیوایی و سلاست زبان از ویژگی های شعر او است.
وی در ادامه به خوانش شعری از سعدی پرداخت:
گر دست دهد هزار جانم در پای مبارکت فشانم
آخر به سرم گذر کن ای دوست انگار که خاک آستانم
هر حکم که بر سرم برانی سهل است ز خویشتن مرانم
تو خود سر وصل ما نداری من عادت بخت خویش دانم
هیهات که چون تو شاهبازی تشریف دهد به آشیانم
سعید سلیمان‌پور، مدرس دانشگاه و شاعر گفت: آثار سعدی میراث عظیم فرهنگی برای ما است؛ فردوسی حکیم، احیاگر زبان فارسی بوده و سعدی ادامه‌دهنده مسیر او است که بر زبان فارسی تأثیری بی‌نظیر داشته است.
وی ادامه داد: سعدی آثار ارزنده‌ای را به گنجینه ادبی ایران اضافه کرده و همانند فردوسی احیاگر زبان فارسی بوده است؛ نظم و نثر فوق‌العاده‌ای داشته و از این حیث منحصر به فرد است.
این شاعر ملی اظهار داشت: ما باید کودکان خود را برای حفظ هویت ایرانی با سعدی مأنوس کنیم؛ چراکه شعر سعدی هم درس اخلاق است و هم ما را با ظرفیت‌های شعر فارسی آشنا می‌کند.
سلیمان پور در ادامه شعری به مناسبت سالروز وفات حضرت خدیجه کبری (س) خواند:
ماه تو رفته است که قرآن بیاورد از کوه نور مهر فراوان بیاورد
رفته ست ابر رحمت لب‌تشنگان شود بر این کویر تفزده، باران بیاورد
بانوی مکه، با دل شیدای خود بگو وقت است تا به عشق خود ایمان بیاورد
اصلاً عجیب نیست که امشب حبیب تو جبریل را به خوان تو مهمان بیاورد
روح‌الامین ز عرشت اگر هدیه آورد شاید سلام حضرت سبحان بیاورد
نغمه مستشار نظامی، دبیر شورای ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن ابراز خرسندی از تعامل شاعران دو استان آذربایجان‌غربی و شرقی گفت: همراهی بین شاعران نشان‌دهنده این است که محافل ادبی موجب هم‌افزایی شاعران منطقه شده است. در سال جدید برنامه‌های ویژه‌ای توسط محافل ادبی کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار خواهد شد که سعدی شیرازی محوریت این برنامه‌ها خواهد بود؛ شعرخوانی، کارگاه‌های آموزشی، وبینار بررسی آثار سعدی و ... از این برنامه‌ها هستند.
در ادامه شعر زیر توسط دبیر شورای ادبی نهاد قرائت شد:
در آن نفس که بمیرم در آرزوی تو باشم بدان امید دهم جان که خاک کوی تو باشم
به وقت صبح قیامت که سر ز خاک برآرم به گفت‌وگوی تو خیزم به جست‌وجوی تو باشم
به مجمعی که درآیند شاهدان دو عالم نظر به سوی تو دارم غلام روی تو باشم
به خوابگاه عدم گر هزار سال بخسبم ز خواب عاقبت آگه به بوی موی تو باشم
حدیث روضه نگویم گل بهشت نبویم جمال حور نجویم دوان به سوی تو باشم
می بهشت ننوشم ز دست ساقی رضوان مرا به باده چه حاجت که مست روی تو باشم
هزار بادیه سهل است با وجود تو رفتن و گر خلاف کنم سعدیا به سوی تو باشم
شایان ذکر است، خوانش اشعار سعدی توسط علی شجاع، سهیلا پارسایی مهر، رها جوادی، مرتضی شاکری و سایر شاعران بومی آذربایجان غربی بخشی از این برنامه بود.
نشست ادبی سعدی شناسی با حضور مدیرکل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی در استودیو کتاب اداره کل برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی، به مناسبت روز بزرگداشت شاعر و فیلسوف حکیم سعدی شیرازی، نشست ادبی سعدی‌شناسی با حضور حجت الاسلام علی اکبر سبزیان، مدیرکل؛ یوسف بینا، مدرس و پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی و مهدی قاسم‌زاده، مدرس دانشگاه در استودیو کتاب اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی برگزار شد.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی در این برنامه با خواندن ابیاتی از سعدی گفت: سعی ما بحث و تبادل نظر در راستای آشنایی بیشتر با زبان فارسی و شخصیت‌شناسی شاعر بزرگ سعدی شیرازی است. وی با اشاره به اینکه اشعار و حکایات سعدی در دوران سخت پس از حمله مغول سروده شده است، افزود: با این وجود می‌توانید روح والا و حس خداپرستی را در آثار وی که نویددهنده صبر، آرامش، اخلاق و یاد خدا است، مشاهده و درک کنید. سبزیان افزود: خواندن آثار سعدی به ویژه «بوستان» و «گلستان» در این ایام سخت کرونا و مشکلات به وجود آمده می‌تواند آرامش و سعه صدر را همانطور که خود سعدی می‌گوید «پس از دشواری آسانی است ناچار، ولیکن آدمی را صبر باید» در وجودمان افزایش دهد.
در ادامه این نشست یوسف بینا، مدرس و پژوهشگر حوزه ادبیات و زبان فارسی، مقام سعدی را بسیار شاخص و والا دانست و گفت: اگر حکیم ابوالقاسم فردوسی پایه‌گذار زبان فارسی است، سعدی صیقل‌دهنده و روان‌کننده این زبان شیرین است. وی با بیان اینکه زبانی که ما در عصر حاضر با آن صحبت می‌کنیم حاصل تلاش و اهتمام سعدی برای حفظ و انتقال آن به آیندگان است، گفت: اشعار سعدی را می‌توان در تمامی قالب‌های ادبی قرار داد. بینا گفت: همانطور که اشاره شد سعدی با توجه به شرایط آشفته زمان خود اشعاری مملو از آرامش و محبت گفته است. سعدی عشق زمینی و محبت انسان‌ها به یکدیگر را در آثارش به آیندگان هدیه کرد. یوسف بینا سعدی را از کتاب‌خوان‌ترین شاعران برشمرد و گفت: این مسأله را می‌توان به راحتی در تسلط و دانش او بر انواع علوم زمان خودش دید.
در ادامه مهدی قاسم‌زاده، مدرس دانشگاه، سخن گفتن از سعدی را کار بسیار دشواری خواند و گفت: شناخت سعدی نیاز به کشف شهودی دارد. وی از سعدی به عنوان بزرگ‌ترین ادیب تاریخ زبان فارسی نام برد و افزود: ویژگی منحصر به فرد سعدی درهم آمیختن شریعت و عرفان است. سعدی را می‌توان جمع‌کننده اذهان و عقاید بزرگ در تمامی دوران‌ها نامید.
همزمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده پارسی‌گوی ایرانی،«محفل ادبی فیض»نشست ویژه سعدی خوانی عصر امروز دوشنبه 30 فروردین در فضای مجازی برگزار می شود.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران ؛ نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به توجه و تأکید رهبر فرزانه انقلاب در ضرورت پرداختن به آموزه‌های اجتماعی و تربیت اخلاقی، و توجه به آثار سعدی؛ خوانش آثار سعدی در محافل ادبی را در دستور کار خود قرار داد و در همین راستا همزمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده پارسی‌گوی ایرانی،«محفل ادبی فیض»نشست ویژه سعدی خوانی خود را عصر امروز دوشنبه 30 فروردین در فضای مجازی برگزار می شود. این نشست با حضور دبیران محافل ادبی استان های کشور، شورای ادبی نهاد کتابخانه ها ،اساتید و شاعران پارسی زبان برگزار می شود و در این محفل علاوه بر خوانش اشعاری از گلستان و بوستان و غزلیات سعدی ؛ شاعران متولد فروردین ماه نیز به شعرخوانی خواهند پرداخت و با این اقدام محفل «شاعر ماه»آغاز بکار خواهد کرد ؛ در این محفل هر ماه تعدادی از شاعران متولد آن ماه به شعرخوانی پرداخته و از آنها تقدیر می شود. علاقه‌مندان می‌توانند برای شرکت در این نشست عصر امروز دوشنبه 30 فروردین ساعت 16 از طریق لینک https://www.skyroom.online/ch/tehranpl.ir/farhangi به صورت میهمان وارد شوند.
همزمان با روز گرامیداشت شیخ اجل سعدی، نشست ادبی فرمانروای ملک سخن به همت اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان هرمزگان برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان هرمزگان، همزمان با روز گرامیداشت شیخ اجل سعدی نشست ادبی فرمانروای ملک سخن با حضور روح الله هادی، استاد دانشگاه تهران؛ مهرنوش منصوری، دبیر محفل ادبی صبا و جمعی از شاعران استان در فضای مجازی برگزار شد.
روح الله هادی، استاد دانشگاه تهران ضمن تبریک ماه مبارک رمضان و روز گرامیداشت سعدی بیان کرد: سعدی جامع‌ترین سخنور زبان فارسی است. در هیچ حوزه‌ای از عرصه‌های سخن نمی‌توان درنگ کرد که سعدی در آنجا حضور نداشته باشد و هیچ شاعر و سخنوری در زبان فارسی به این مقام نرسیده که در عرصه شعر و نثر یکّه‌سوار میدان بلاغت و فصاحت باشد.
وی افزود: اولین اثری که خود شاعر از تدوین آن به صورت مشخص سخن می‌گوید، بوستان است. کتابی که اسم آن را ایرانیان خوش ذوق بر اساس گلستان انتخاب کرده‌اند و نام اصلی آن سعدی‌نامه است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: از سرودن بوستان سعدی قریب به ۹۰۰ سال می‌گذرد و در این مدت این کتاب در زبان فارسی آقایی کرده است؛ هم در آموزش زبان فارسی و هم در نگهداری، پالایش، ویرایش و آرایش آن و هم برای مفاهیمی که زندگی سرشار از آنها است و به تعبیری بهتر، آنها هستند که زندگی را می‌سازند و به زندگی معنی و رنگ و بو می‌بخشند.
روح الله هادی اظهار کرد: این کتاب ده باب دارد و جالب است که سه باب از این ده باب هم در گلستان تکرار میشود. بوستان قبل از سعدی هیچ سابقه‌ای از نظر مضامینی که در ابواب آن مطرح میشود، ندارد و پیش از آن تنها شاهنامه فردوسی و اسکندرنامه نظامی به تقلید از شاهنامه و گرشاسب‌نامه اسدی آن هم به تقلید از شاهنامه، داستان‌های حماسی هستند و ما با بوستان اولین و به تعبیری آخرین منظومه اخلاقی و تعلیمی داریم که در این وزن سروده شده است. بوستان از نظر هنر زبانی به قدری پیراسته و بایسته است که هر کس که می‌خواهد زبان فارسی را به بهترین شکل بیاموزد باید هر روز بوستان بخواند.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: اگر زبان فارسی را دوست دارید و نسبت به آن تعصب دارید، اگر زبان فارسی را کمربند وحدت ملی می‌دانید، بوستان بخوانید. بوستان به قدری به زبان گفتار نزدیک است که اگر مدتی با آن زندگی کنید جملات آن در زبان شما می‌نشیند و از برکت همراهی سعدی در گفتن و نوشتن بهره‌مند می‌شوید.
وی افزود: جهان امروز با دو مشکل بزرگ روبه‌رو است هم در عرصه خلوت انسانی و هم در زندگی خانوادگی و اجتماعی؛ چراکه انسان نه از تنهایی لذت می‌برد و نه از با هم بودن. جهانی که سعدی در بوستان ترسیم می‌کند برای انسانی که به خدا اعتقاد دارد باعث آرامش میشود و به او امید زندگی می‌بخشد. دنیای امروز به اندیشه‌هایی مثل بوستان نیاز دارد. بوستان جهان ایده‌آل سعدی است و همه ما نیاز داریم که بوستان بخوانیم.
در ادامه شاعران استان محمد علی قویدل، ایرج انصاری فرد، ماه لیلی نصیری بستکی، آناهیتا احترامی به خوانش اشعار سعدی و زینب احمدنیا به خوانش غزلی از خود پرداختند.
همزمان با سالروز بزرگداشت شیج اجل سعدی شیرازی ویژه‌برنامه «استاد سخن» به همت محافل ادبی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان البرز و با مشارکت مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری البرز برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان البرز، همزمان با سالروز بزرگداشت شیج اجل سعدی شیرازی ویژه‌برنامه «استاد سخن» به همت محافل ادبی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان و با مشارکت مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و اجرای اعضای محفل کودک و نوجوان قاصدک برگزار شد.
این برنامه همزمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی و در طلیعه آغاز «نهضت خوانش آثار سعدی» در محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور میزبان سعدی‌خوانان کودک و نوجوان بود و طی آن سارینا محمودی به خوانش غزلی از اشعار سعدی پرداخت.
ماهور امرایی کتاب «قصه‌های تصویری از گلستان» به روایت مژگان شیخی را معرفی کرد و داستان «درویش طمعکار» یکی از داستان‌های جذاب این کتاب را نیز برای جمع حاضر قرائت نمود.
اسرا فاضلی، آیدینا توحیدی، ثمین سمیعی و والا قاسمی از اعضای کودک و نوجوان محفل ادبی قاصدک نیز چند داستان شنیدنی از مجموعه گلستان سعدی را حکایت‌خوانی کردند.
ویژه‌برنامه مجازی «عطر سخن سعدی» در شیراز برگزار شد
همزمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی، ویژه‌برنامه ملی «عطر سخن سعدی» به میزبانی شهر شیراز با حضور مسئولان و ادیبان کشوری و استانی به صورت مجازی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان فارس، شیراز پایتخت کتاب ایران صبح چهارشنبه اول اردیبهشت ماه و همزمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی، در طلیعه «نهضت خوانش آثار سعدی» در محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور میزبان ویژه‌برنامه گرامیداشت شاعر شیرین‌سخن پارسی با عنوان «عطر سخن سعدی» بود.
این برنامه با دبیری غلامرضا کافی، عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز؛ سخنرانی غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با موضوع اهمیت و جایگاه شعر سعدی و کاووس حسن‌لی، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز پیرامون شناخت سعدی، همچنین شعرخوانی جمعی از شاعران و ادیبات استانی و کشوری همراه بود.
شیرین‌تر از سخن سعدی در زبان فارسی پدید نیامده است
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در پیامی ویدئویی با بیان اینکه سعدی از افتخارات ایران‌زمین و از مفاخر فارسی‌زبانان ایران و جهان است، عنوان کرد: وقتی صحبت از ثروت و داشته‌‍های یک ملت میشود، معمولاً ذهن‌ها متوجه ذخایر و منابع مادی میشود؛ اما مهم‌تر از این، ثروت و دارایی‌های فرهنگی و معنوی است که به یک ملت می‌آموزد چگونه از دارایی مادی خود استفاده صحیح کنند.
غلامعلی حداد عادل اضافه کرد: اگر ملتی دارایی‌های مادی خود را در راه غلط صرف کند، هم خودش را به نکبت دچار می‌کند و هم دیگران را عذاب می‌دهد. آموزه های معنوی به ما زیستن درست را می‌آموزد.
وی تصریح کرد: بزرگانی همچون سعدی از آن جهت اهمیت دارند که به ما می‌آموزند در دنیا چگونه زندگی سعادت‌مندانه داشته باشیم. سعدی با زبان شیرین و هنر والا توانسته است، مفاهیم آرمانی اخلاقی را در بوستان، واقعیت‌های زندگی را در گلستان و آرزوها و تخیلات و تغزلات را در غزلیات خود به نحوی بیان کند که به جرأت می‌توان گفت شیرین‌تر از آن در زبان فارسی پدید نیامده است.
رئیس بنیاد سعدی با بیان اینکه نام سعدی و حافظ در صدر شاعران زبان فارسی ذکر میشود، اضافه کرد: برای استان فارس افتخار بزرگی است که دو شاعر بزرگ زبان فارسی هر دو به فاصله یک قرن در شیراز به دنیا آمده و زیسته‌اند. درباره بزرگی این دو شاعر همین بس که اگر از همه آشنایان با زبان فارسی در جهان بخواهیم نام دو شاعر را بیان کنند، بی‌شک از این دو شاعر شیرازی نام خواهند برد.
وی با تأکید بر اینکه لازم است همه ما پاسدار شایسته زبان فارسی باشیم، گفت: نیاکان فارسی‌زبان ما از سعدی و از زبان شیرین او درس اخلاق و زندگی آموخته‌اند.
حداد عادل در ادامه به معرفی کتابی در این زمینه پرداخت و گفت: کتاب تازه‌ای از کلیات سعدی در شیراز به همت جمعی از فرهنگ‌دوستان و با مدیریت مرکز سعدی‌شناسی شیراز به چاپ رسیده است؛ چهار هنر نگارگری، خوشنویسی، تجوید و تذهیب که از هنرهای مکتب شیراز است، در عالی‌ترین سطح در این نسخه مشاهده میشود. جسم این کتاب کار هنرمندان شیرازی و روحش از ادبیات، شعر و نثر و مجالس سعدی سرچشمه گرفته است.
شعر سعدی تقلیدناپذیرترین شعر است
کاووس حسن‌لی، عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز نیز با ارسال ویدئویی، با تأکید بر اینکه شعر سعدی تقلیدناپذیرترین شعر است، گفت: عروس سخن سعدی پیراستگی درونی دارد.
این استاد ادبیات فارسی با مقایسه شعر حافط و سعدی ادامه داد: اگر کسی با ترفندهای هنری حافظ آشنا باشد، ممکن است با ساختن یک سخن تودرتو و ایها آمیز بتواند به مرزهایی از سخن حافظ نزدیک شود؛ ولی سخن سعدی چون بدون استفاده از آرایه‌های ادبی زیبا و هنری است، تقلیدناپذیر است. به عبارت دیگر آرایه‌های ادبی همچون زیورآلاتی است که برای زیبایی بیشتر استفاده میشود و می‌توان آنها را حذف کرد. این در حالی است که زیبایی عروس سخن سعدی ذاتی است و بی آنکه آرایه‌های ادبی خود را نشان دهند از مخاطب دل می‌برند.
مدیر مرکز حافظ‌شناسی شیراز با خوانش بیت «من آن نیم که حلال از حرام نشناسم، شراب با تو حلال است و آب بی تو حرام»، گفت: اکثریت اشعار سعدی همچون این بیت بدون استفاده از هیچ‌گونه آرایه ادبی و بلاغی سروده شده؛ با این حساب هیچ شکی در شعر بودن این سخنان نیست. بی‌گمان چیزی که این کلام را این قدر از نظر هنری برکشیده است، مراعات نظیر کلمات نیست بلکه مراعات بی‌نظیری است که تنها از سعدی برمی‌آید.
وی خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد که آرایه‌ها کلام را شعر کنند هر کسی می‌تواند شاعر باشد. زیبایی هنری سعدی فقط به تناسب کلمات نیست، در این کلام جانی دیگر نهادینه شده و این کلمات روحی دیگر دارند. به این بیت توجه کنید: «گفته بودم چو بیایی غم دل با تو بگویم، چه بگویم که غم از دل برود تا تو بیایی»؛ در این بیت‌ها و صدها بیت شبیه به این هیچ کدام از آن آرایه‌های مرسوم سخن دیده نمی‌شود.
حسن‌لی ساده‌سرایی را خصیصه بازر شعر سعدی برشمرد و گفت: ساده‌سرایی همسایه دیوار به دیوار ابتذال است. وقتی شاعر می‌خواهد شعر ساده بگوید اگر کمی خطا کند، شعرش به نظمی بی‌جان تبدیل میشود. بندبازی سعدی روی این نخ نامرئی به شکلی شگرف بی‌همانند است. اگر کسی به اندازه کافی با ماهیت زبان فارسی، انرژی واژه‌ها و توان ترکیب‌سازی در این زبان آشنا نباشد، هرگز نمی‌تواند شعری به قوت شعر سعدی در عین سادگی خلق کند. «گر تیغ برکشد که محبان همی زنم، اول کسی که لاف محبت زند منم». زیبایی‌های نهفته در بسیاری از این سخنان سعدی از آن نمونه‌هایی است که می‌توان بازیافت اما نمی‌توان بازگفت. می‌توان فهمید اما نمی‌توان بازنمود. این زیبایی‌ها از آن جنس کلمات ملیحی هستند که حافظ از آنها با واژه «آن» یاد می‌کند.
روح الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان فارس نیز در این نشست گفت: بیش از هفتصد سال است زبان سعدی بر ادبیات فارسی حکمفرمایی می‌کند و هنوز بعد از هفت قرن حکمت‌های سعدی ما را در زندگی اجتماعی و فردی کمک می‌کند. چراکه سعدی در نهایت ایجاز اعجاز کرده است. سخنان سعدی مشکلات امروز را هم برطرف می‌کند؛ چراکه او بیش از هرچیز به مسائل انسانی پرداخته است.
منوچهری اضافه کرد: شیراز در اردیبهشت ماه بهشتی است اما عطر و طراوت خود را بیشتر از شعر و ادبیات و فلسفه و عرفان می‌گیرد.
وی همچنین با بیان اینکه «نهضت خوانش آثار سعدی» محافل ادبی نهاد از اول اردیبهشت ماه و از شیراز آغاز شد، گفت: تلاش ما بر این بود که برنامه «عطر سخن سعدی» در شأن استاد سخن فارسی و شهر شیراز باشد.
مصطفی محدثی خراسانی، شاعر برجسته و عضو شورای ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در ادامه این برنامه گفت: درباره سعدی هرچه گفته‌اند و خواهند گفت، باز هم حق او تمام و کمال به جای آورده نمی‌شود. سعدی در واقع معیار سخن گفتن به زبان فارسی است و بدون مطالعه سعدی و مرور آثار او نمی‌توان حق زبان فارسی را ادا کرد. وی در ادامه به خواندن غزلی پرداخت:
شبی چشم‌ها را خبر می‌کنیم به آفاق شبنم سفر می‌کنیم
و با گریه‌هایی که سنگین‌ترند به دل سنگی او اثر می‌کنیم
برای نبردی که در پیش روست هزاران غزل را خبر می‌کنیم
عراقی اگر حرف دل را نزد به دیوان سعدی نظر می‌کنیم
قناری قناری صدا می‌زنند پرستو پرستو سفر می‌کنیم
رسیدن به آن بهترین حادثه نگاهی که از عشق تر می‌کنیم
نغمه مستشار نظامی، دبیر شورای ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در این نشست با گرامیداشت روز سعدی گفت: بهترین زمان و مکان در شیراز سعدیه در اردیبهشت ماه است.
مستشار نظامی با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از محافل ادبی بسیار حمایت کرده است، گفت: بیش از یک سال و نیم از تشکیل محافل ادبی نهاد می‌گذرد و خوشبختانه در تمام استان‌ها این محافل برقرار است. شورای ادبی نهاد در سال جاری ویژه‌برنامه «نهضت خوانش آثار سعدی» را برنامه‌ریزی کرده که نقطه آغازین آن برنامه «عطر سخن سعدی» شیراز است. علاوه بر این در سال جاری برنامه‌های گسترده‌ای با موضوع سعدی در محافل ادبی برگزار خواهد شد.
مستشار نظامی به خواندن غزلی از سعدی پرداخت:
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
به غنیمت شمر ای دوست دم عیسی صبح تا دل مرده مگر زنده کنی کاین دم از اوست
نه فلک راست مسلم نه ملک را حاصل آنچه در سر سویدای بنی‌آدم از اوست
به حلاوت بخورم زهر که شاهد ساقیست به ارادت ببرم درد که درمان هم از اوست
زخم خونینم اگر به نشود به باشد خنک آن زخم که هر لحظه مرا مرهم از اوست
غم و شادی بر عارف چه تفاوت دارد ساقیا باده بده شادی آن کاین غم از اوست
پادشاهی و گدایی بر ما یکسان است که بر این در همه را پشت عبادت خم از اوست
سعدیا گر بکند سیل فنا خانه عمر دل قوی دار که بنیاد بقا محکم از اوست
محمد مرادی، دیگر عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات دانشگاه شیراز نیز از سعدیه، شعری بداهه با موضوع استاد سخن پارسی خواند:
این غزل توست یا نسیم شمالی است؟ بوی غزل می‌دهد بهار و چه عالی است
ای به خرامیدن قلم غزلت خوش! گویی شعر تو کیمیای غزالی است
رقص کلام تو روی کاغذ تذهیب قصه‌ی رقص گل و نسیم شمالی است
نثر تو کاخی است، خشت‌خشت طلایی نظم تو شهری که بیت‌بیت لئالی است
شعر تو شعر است یا شعور مجسم؟ نثر تو نثر است یا مسیر تعالی است؟
در عطش حوض ماهی تو خمیده است؛ در شب شعرم اگر که ماه هلالی است
در هوس طیبات باغ غزل‌هات بلبل می‌خواند و نواش خیالی است
تا "که قبولش کند بلال محمد" در قفس شعر تو نواش بلالی است
"عشق محمد بس است" آری با عشق دوستی و مهر پاسدار اهالی است
ای سخن پارسی به نام تو در اوج گرچه جهان از بهار جسم تو خالی است:
یاد تو بر شانه‌ی بهار شکفته است "اول اردیبهشت‌ماه جلالی" است
حبیب الله حسینی میرآبادی، شاعر و ادیب فارس نیز در برنامه «عطر سخن سعدی» و از آرامگاه سعدی به خواندن دو غزل پرداخت:
گفتی برای موی رهایم غزل بگو از این نگاه روشن مثل عسل بگو
از این نگاه گرم گریزان اگر نشد از آهوی رمیده به کوه و کتل بگو
حرفی به سادگی و صفای متل بزن بیتی به ماندگاری ضرب‌المثل بگو
هم مثل شعر خواجه‌ی شیراز تازه‌تر هم نوتر از بدایع شعر شیخ اجل بگو
گفتم چنین محال از این ناتوان نخواه یا لااقل برای من از راه حل بگو
از راز و رمز گفتن این حس لایزال در پرده پرده‌ی سخنی لم یزل بگو
غیر از سکوت ساده‌ی شفاف چشم‌ها از من چه مانده تا که بگویی غزل بگو
گفتی همین سکوت خودش شعر برتر است این شعر تر همین غزل بی‌بدل بگو
یادداشت علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد در ویژه‌برنامه ملی «عطر سخن سعدی»
بزرگداشت سعدی: وظیفه‌ای انقلابی
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد اول اردیبهشت ماه در ویژه‌برنامه ملی «عطر سخن سعدی» طی سخنانی با اشاره به پیام حضرت آیت الله خامنه‌ای در سال ۱۳۶۳ به کنگره جهانی بزرگداشت هشتصدمین سالگرد تولد سعدی در شیراز گفت: بهره‌گیری از ذخایر فاخر قله‌های رفیع زبان و ادبیات فارسی، از منظر رهبر انقلاب اسلامی وظیفه‌ای انقلابی تلقی میشود.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اول اردیبهشت ماه همزمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی و در آغاز «نهضت خوانش آثار سعدی» ویژه‌برنامه ملی «عطر سخن سعدی» به همت محفل ادبی قند پارسی استان فارس به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست دبیرکل نهاد طی سخنانی با اشاره به اینکه مطالعه و بهره‌گیری از ذخایر فاخر قلّه‌های رفیع زبان و ادبیات فارسی از منظر رهبر انقلاب اسلامی اقدام و وظیفه‌ای انقلابی تلّقی میشود، آن را وظیفه‌ای بر دوش شاعران و نویسندگان و تمامی اهالی فرهنگ و هنر دانست.
متن کامل سخنرانی علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را در ادامه می‌خوانید:
به نام آن که جان را روشنی داد
آذرماه سال ۱۳۶۳ جمهوری اسلامی ایران در شرایطی که هنوز به ششمین سالگرد تأسیس خود نرسیده، و جنگ تحمیلی رژیم بعثی با پشتیبانی استکبار جهانی به سال چهارم رسیده، کنگره جهانی بزرگداشت هشتصدمین سالگرد تولد شیخ اجل سعدی را در شیراز برگزار می‌کند. این کنگره با پیام حضرت آیت الله خامنه‌ای رئیس جمهور وقت افتتاح میشود.
این پیام که در آن شرایط سخت دوران دفاع مقدس صادر شده نشان‌دهنده جایگاه زبان و ادب فارسی و نیز مقام والای سعدی در نگاه یکی از مهم‌ترین مقامات آن روز و رهبر کنونی انقلاب اسلامی است. شاید افرادی که آن دوران را ندیده‌اند هرگز در نیابند که اهمیت این نکات چیست امّا کسانی که یا آن روزگار را از سر گذرانیده و یا از طریق مطالعه و تحقیق در تاریخ انقلاب اسلامی شرایط آن روز را درک می‌کنند بخوبی موضوع را در می‌یابند.
امّا اشاره‌ای کوتاه به محتوای آن پیام تاریخی:
۱- ایشان در آغاز پیام خود، برگزاری کنگره بزرگداشت سعدی را از جمله شایسته‌ترین اقدامات در عرصه ادب و فرهنگ انقلابی بر می‌شمارند.
۲- سپس با اشاره به این که انقلاب مبارک اسلامی پهنه زندگی مردم ایران را قلمرو ارزشهای اسلامی ساخته و حکمت و معرفت را در جایگاه شایسته خود نشانده تأکید می‌کنند: «بجاست که ذکر جمیل سعدی بر زبان ارزش‌گزاران آن ارزش‌ها و یاد او در خاطر رهروان آن وادیها مکرّر و مؤکّد گردد».
۳- ایشان وظیفه کنگره را شناساندن گوشه‌های ناشناخته شخصیت سعدی و درخشندگی هنر او و هموار ساختن راه بهره‌جویی نسل انقلابی از این گنجینه قیمتی دانسته و تصریح می‌کنند: «گذشته ادب و هنر ما، میراث ارزشمندی است که باید ادبیات انقلاب را مایه و توان ببخشد، مشعل هدایت‌گر شعر و هنر انقلابی بر بام این قلعه شکوهنده استوار، خواهد توانست تا همه جای آفاق هنرپذیر و سخن‌شناس را بپوشاند و نورافشانی کند».
***
از زمان برگزاری آن کنگره تاکنون رهبر معظّم انقلاب اسلامی در بیانات متعددی با اقشار مختلف مردم از جمله اهالی استان فارس این مهد ادب و فرهنگ و نیز اهالی فرهنگ و ادب و هنر بر اهمیت آثار سعدی و لزوم استفاده از گنجینه قیمتی اشعار معرفتی و اخلاقی او تأکید مکّرر داشته‌اند.
از تمامی این مطالب به روشنی می‌توان دریافت که توجه، مطالعه و بهره‌گیری از ذخایر فاخر قلّه‌های رفیع زبان و ادبیات فارسی که در آثار فردوسی، نظامی، مولوی، سعدی، حافظ و ده‌ها و صدها ادیب دوره‌های بعد متجلّی شده از منظر رهبر انقلاب اسلامی اقدام و وظیفه‌ای انقلابی تلّقی میشود و این وظیفه‌ای است بر دوش شاعران و نویسندگان و تمامی اهالی فرهنگ و هنر که در حوزه زبان و ادب فارسی قلم می‌زنند و گام بر می‌دارند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی در این برنامه با خواندن ابیاتی از سعدی گفت: سعی ما بحث و تبادل نظر در راستای آشنایی بیشتر با زبان فارسی و شخصیت‌شناسی شاعر بزرگ سعدی شیرازی است.
