در پی منویات و تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم حمایت از گسترش جریان‌های اصیل زبان و ادبیات فارسی در بین مردم، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با همراهی جمعی از شاعران پیشکسوت و استادان عرصه شعر و ادب، نسبت به تشکیل و راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور، با محوریت کتابخانه‌های عمومی استانهای مختلف و هدایت شاعران و پژوهشگران مطرح هر استان، اقدام کرد. این اقدام با هدف نهادینه کردن فرهنگ مشارکت عمومی برای انجام فعالیت‌های ادبی در کتابخانه‌ها و تمهید زمینه اعتلای آن، تقویت و راه‌اندازی محفل‌های ادبی در کتابخانه‌های عمومی برای ایجاد انگیزه نسبت به شعر و ادبیات فارسی و همچنین ساماندهی نیروهای متعهد و متخصص ادبی به منظور ایجاد تحول فرهنگی در خدمات کتابخانه‌ها انجام شد.
فعالان حوزه کودک و نوجوان میهمان نشست کتابخوان شدند
همزمان با هفته ملی کودک، نشست کتابخوان تخصصی ویژه نویسندگان، شاعران و تصویرگران کودک و نوجوان برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، همزمان با هفته ملی کودک، نشست کتابخوان تخصصی ویژه نویسندگان، شاعران و تصویرگران کودک و نوجوان با حضور نغمه مستشار نظامی، دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور؛ باقر میرعبداللهی، مدیرکل تأمین منابع نهاد؛ احمد عربلو، بابک نیک طلب، طیبه شامانی، زهرا موسوی، محمدرضا شمس، علی باباجانی، سعید رزاقی و حدیثه قربان فعالان حوزه کودک و نوجوان ۱۸ مهرماه برگزار شد. طی این نشست هر یک از نویسندگان و شاعران، به معرفی آثار خود پرداختند.
در ابتدای نشست نغمه مستشار نظامی، دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضمن تبریک هفته ملی کودک، در خصوص ایده شکل گیری محافل ادبی کودک و نوجوان، اظهار داشت: در حال حاضر ۲۰ محفل ادبی ویژه کودک و نوجوان در سراسر کشور در حال فعالیت است. در استان تهران خوشبختانه ۶ محفل ادبی از جمله جوانه ها، سعدی خوانی، قصه گویی، نقد و بررسی کتاب های کودک و نوجوان، جوانه های جان پدر ویژه اعضای افغانستانی؛ در البرز محفل ادبی قاصدک ویژه کودکان؛ در اردبیل محفل ادبی مرحوم امیرحسین فردی؛ در قم محفل ریحانه؛ در همدان محفل ادبی هگمتانه؛ در خراسان شمالی محفل ادبی بهار؛ در چهارمحال و بختیاری محفل پیک امید شهرکیان، پیچک و داوارناغان؛ در مازندران جوانه های هادی شهر، بابل، بابلسر و میاندورود و در استان گیلان هم محفل ادبی پیک صبا فعال است. در هفته پیش رو نیز تعدادی محفل کودک و نوجوان در سایر استان ها افتتاح خواهد شد. امید ما این است که این محافل پیوند بچه ها را با کتابخانه و نویسندگان مورد علاقه‌شان بیشتر کرده و استعدادهای ادبی آن ها را شناسایی کند. با وجود ویروس کرونا و تعطیلی مدارس، خوشبختانه محافل ادبی باعث شد کودکان و نوجوانان عزیز از جمع دوستان و دوستداران خود دور نمانند و با کتابداران و نویسندگان تعاملات فرهنگی داشته باشند.
در ادامه بابک نیک طلب، شاعر و نویسنده ضمن معرفی کتاب خود با عنوان «با فرفره ها به شادی باد بگرد» اولین مجموعه شعر رباعی ویژه نوجوانان که در سال ۱۳۹۴ توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد، به خوانش چند قطعه شعر از این کتاب پرداخت.
آواز پرنده وقت پرواز: سلام!
پیغام شکوفه‌ای که شد باز: سلام!
آغاز تمام کارها نام تو است
ای نام تو بهترین سرآغاز، سلام!
***
وقتی که به حوض آمدی بادی سرد
چرخی زد و از کنار من دورت کرد
حیف است در آب ناگهان غرق شوی
ای قایق کاغذی به ساحل برگرد
***
شب آمده است و آسمان مال من است
ماه و همه ستارگان مال من است
در خانه دوباره مثل خورشید بخند
لبخند تو یعنی که جهان مال من است
***
نقاشی تازه ام که خیلی زیباست
بابا، مامان و خانه کوچک ماست
یک پنجره خانه به سوی جنگل
یک پنجره خانه به سوی دریاست
در ادامه باقر میرعبداللهی، مدیرکل تأمین منابع نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضمن تبریک هفته ملی کودک به فعالان این عرصه، به موضوع آسیب شناسی کتاب های مرجع در حوزه کودک و نوجوان پرداخت و گفت: در فرایند یادگیری، منابع علمی باید نقش کمک آموزشی ایفا کنند؛ با این‌حال بچه ها همانطور که از منابع کمک آموزشی یاد می گیرند، باید لذت هم ببرند. برای انتخاب این منابع باید نکاتی را مد نظر قرار داد. این نوع منابع عموما به لحاظ شمایل ظاهری جذاب هستند و ظاهر خواستنی آن ها نباید مانع توجه به ضعف محتوا شود. اطلاعات دست دوم، غلط های علمی، زبان ترجمه ای نامناسب، طرح مباحث غیرضروری و کیفیت نازل تصاویر و چاپ، برخی از این کاستی ها است. باید به تصویرگران میدان داد تا همانگونه که محتوا تولید می شود، تصویر نیز تولید شود. ناشران، مترجمان، تصویرگران و نویسندگانی هستند که به تعهدات خود در عرصه زبان و مکانیزم های ارائه به خوبی عمل می کنند.
وی تصریح کرد: باید از ناشران بخواهیم از امکانات موجود برای عرضه مستقیم و بدون رعایت حق کپی رایت، سوء استفاده نکنند و ناآگاهان را به این گمان نیندازند که این ها آثار تولیدی است.
میرعبداللهی خطاب به کتابداران گفت: کتاب های علمی و مرجع، در اکثر کتابخانه های عمومی در رده کلیات و در کنار دایره العمارف ها قرار می گیرد. همانطور که می دانیم دایره المعارف ها و فرهنگ ها به طور موردی مورد مراجعه قرار می گیرد؛ حال آنکه دانستنی ها نباید در این دسته قرار گیرد. گاهی کتابداران این منابع را به حکم اینکه در رده مرجع قرار دارد، به اعضا امانت نمی دهند؛ در حالی که این منابع مخاطب کودک و نوجوان دارد، به لحاظ طبقه بندی در رده کلیات قرار نمی گیرد و قابل امانت به اعضا است.
طیبه شامانی، شاعر حوزه کودک و نوجوان در ادامه این نشست به معرفی مجموعه «مرا خوب آفریده»، مجموعه ای ۵ جلدی برای معرفی حیوانات و حشرات ذکر شده در قرآن که از سوی انتشارات جامعه القرآن منتشر شده است، پرداخت. وی در ادامه شعری از این مجموعه خواند.
«خرطوم همه کاره»
جای لب بالا و بینی
هر فیل یک خرطوم دارد
خرطوم او آب و غذا را
توی دهانش می گذارد
خرطوم او انگشت دارد
انگار دست سوم اوست
دستی بدون استخوان است
نرمی آن مثل دم اوست
دارنده خرطوم جالب
سنگین ترین حیوان خشکی است
سازنده خرطوم جالب در کل دنیا جز خدا کیست
در ادامه محمدرضا شمس، نویسنده و مترجم حوزه کودک و نوجوان ضمن تبریک هفته ملی کودک، به ذکر عناوین تعدادی از آثار خود از جمله «قصه های بترس برای کودکان نترس»، «دیوانه و چاه»، «من من کله گنده»، «من، زن بابا و دماغ بابام» و «قصه های سر و ته» پرداخت.
سپس سعید رزاقی، نویسنده و تصویرگر حوزه کودک و نوجوان با اشاره به ضرورت مدیریت فرهنگی برای ترویج فرهنگ مطالعه در بین کودک و نوجوان، به معرفی کتاب های «زینب سفیر عشق» و مجموعه «مدرسه زندگی» پرداخت.
در ادامه زهرا موسوی، شاعر و نویسنده کتاب کودک با اشاره به ضرورت توجه به محتوا متناسب با نیاز روز جامعه، به معرفی رمان «بچه ای که نمی خواست آدم باشد» و نیز خوانش قطعه شعری پرداخت.
خدا جونم چطوری شب یه دفعه روز میشه
امروزمون چطوری تا فردا دیروز میشه
اینهمه روز تازه خب از کجا میاری
روزهای رفته مون رو کجا نگه می داری
آخه چطوری تنها اینهمه کار می کنی
فصل زمستونت رو یکهو بهار می کنی
خدا بودن چه سخته، خدا خودت خدا باش
هیشکی خدا نمیشه، خودت خدای ما باش
خدا می خوام بدونم آخه چه شکلی هستی
همین الان کجایی، ایستادی یا نشستی
شاید تو آسمون ها به حرف من بخندی
چون شما توی ذهنم حسابی قد بلندی
بلندتر از هزارتا کوه رو هم گذاشته
تو دنیا هیشکی قدی مثل شما نداشته
از شما خیلی گفتن بابا مامان یا مردم
پس چرا نیست یه عکسی از شما توی آلبوم
حدیثه قربان، تصویرگر کتاب کودک نیز ضمن تبریک هفته کودک، به ضرورت توجه به گرافیک و تصویرسازی برای کتاب های ویژه گروه سنی خردسال اشاره کرد. وی در ادامه به معرفی مجموعه ۵ جلدی «شنغولی»، «کی راه می ره؟ نی نی بلا» و مجموعه شعر «کلید کلید دسته کلید» پرداخت.
سپس کبری بابایی، شاعر حوزه کودک و نوجوان به معرفی کتاب «لباس غول گم شد» پرداخت و شعری از این کتاب را قرائت کرد.
من کنار عمو می نشینم
چون که یک دانه دندان ندارد
مادرم ظرف آجیل ها را باز هم پیش او می گذارد
مال من می شود هرچه آنجاست
پسته و فندق و مغز بادام
چون عمومی فقط کشمشی را
مچ و مچ می جود خیلی آرام
در ادامه علی باباجانی، نویسنده و شاعر حوزه کودک و نوجوان ضمن تبریک هفته ملی کودک، به معرفی مجموعه ۱۲ جلدی «قصه های حنانه» که توسط انتشارات به نشر چاپ شده، پرداخت و گفت: این کتاب در قالب داستان به موضوعاتی چون حجاب، عزت نفس و ارزش های انسانی می پردازد.
پخش کلیپ معرفی مهدی آذریزدی توسط رهبر معظم انقلاب از دیگر بخش های این نشست بود.
نشست عصر شعر رواق هشتم با حضور شاعران برجسته کشورمان برگزار شد؛
فقیر آمدم و دلشکسته پرسیدم: / مگر که شاه خراسان گدا نمی‌خواهد؟
عصر شعر رواق هشتم به همت محافل ادبی نهاد ظهر امروز چهارشنبه ۱۴ مهرماه از ساعت ۱۴ همزمان با ایام شهادت امام رضا علیه السلام و با مشارکت کانون شعر و ادب خدمت رضوی برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، عصر شعر رواق هشتم به همت محافل ادبی نهاد و مشارکت کانون شعر و ادب خدمت رضوی همزمان با ایام شهادت امام رضا علیه السلام و با حضور مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی، اعضای شورای ادبی نهاد برگزار شد. در این نشست شاعران مطرحی چون سید عبدالله حسینی؛ محمود اکرامی؛ رضا اسماعیلی؛ عبدالرحیم سعیدی راد؛ مصطفی محدثی خراسانی؛ قاسم صرافان؛ محمدمهدی عبدالهی؛ میلاد عرفان پور؛ حسین صیامی؛ هادی ملک پور؛ فاطمه نانی زاد؛ نفیسه سادات موسوی و فاطمه افشاریان به شعرخوانی پرداختند.
معرفی کتاب توسط غلامرضا حیدری ابهری و محمد هادی زاهدی از نویسندگان منابع یازدهمین جشنواره کتابخوانی رضوی از جمله بخش های دیگر این نشست بود.
مهدی رمضانی معاون توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی در ابتدای این نشست با تسلیت ایام ماه صفر و شهادت امام رضا(ع) و تشکر از اهل ادب که در محافل ادبی حضور فعال دارند گفت: امیدوارم جلسات شعرخوانی با همین رویکرد در سطح کشور شکل بگیرد و این محافل بزرگ، در مقیاس کوچک و البته تاثیرگذار کتابخانه های سراسر کشور برگزار شود.
وی افزود: نهاد کتابخانه های عمومی کشور با همه ظرفیت در خدمت شعر و ادبیات به خصوص شعر آیینی است و ان شا الله این روند ادامه پیدا کند و موجب عمومی تر شدن این حوزه در کشور شود.
رمضانی در ادامه تصریح کرد: نهاد کتابخانه های عمومی کشور جزو معدود دستگاه هایی بوده است که با وجود کرونا خدمات و فعالیت هایش متوقف نشد و کتابخانه های عمومی سراسر کشور با فعالیت در فضای مجازی پلی میان مردم و اعضای جامعه و فرهیختگان زدند.
در این مراسم حجت الاسلام سید عبدالله حسینی مدیر مرکز اسلامی آفریقا و شاعر آیینی کشورمان به شعر خوانی پرداخت.
ای حسن محض، یا حسن ای حسن را عیار
ای آنکه حسن، یافت زروی تو اعتبار
دیگر نداشت چهره یوسف ملاحتی
روزی که یافت دفتر حسن تو انتشار
خورشید لمعه ایست زچشم مشعشع ات
صد کهکشان به دور نگاه تو در مدار
آن حرف‌های سرخ که در طشت غم زدی
با لخته های خون جگر گشت ماندگار
در شان دست‌های تو نازل شده است تیغ
آنسان که زیب دست علی بود ذوالفقار
ای مصلح نخست که از برکت شما
هرجا که نام توست بود صلح برقرار
باران تیر بود که بر پیکر تو ریخت
تابوت خون گریست برای تو زار زار
خلق کریم و خوی حسن، خلقت جمیل
بیرون بود حساب سجایایت از شمار
زلف سیاه وروی سپیدت بهار حسن
مصداقی از تولج لیل است درنهار
ای منتهای حسن، تو را تا که آفرید
گفت آفرین به حضرت خود آفریدگار
در کار خلقت تو خداوند در ازل
هرچه که داشت علم و هنر کرد آشکار
روزی که ریخت طرح جمال تو آن جمیل
خلاق هر چه داشت هنرآمدش بکار
افکند طرح حس حسن را چنان که خود
مبهوت ماند و کرد مباهات وافتخار
در ملتقای پاک «دو دریا» خدا زلطف
ازنور آفرید امامی بزرگوار
خلقت ز حسن روی تو بهترمحال بود
گفتم زسر یار کلامی به اختصار
تو جلوه جلال و جمالی ندیده است
زیباتر از جمال وجلال تو روزگار
من نیز چون تو خون جگر خورده‌ام ولی
عشقم زخون دل غزلی ساخت آبدار
رضا اسماعیلی نیز در این نشست به شعرخوانی پرداخت:
شبی که نور زلال تو در جهان ُگم شد
سپیده جامه سیه کرد و ناگهان گم شد
ستاره خون شد و از چشم آسمان افتاد
فلک ز جلوه فرو ماند و کهکشان گم شد
به باغ سبز فلک ، مهر و ماه پژمردند
زمین به سر زد و لبخند آسمان گم شد
دوباره شب شد و در ازدحام تاریکی
صدای روشن خورشید مهربان گم شد
پس از تو، پرسش رفتن بدون پاسخ ماند
به ذهن جاده ، تکاپوی کاروان گم شد
بهار، صید خزان گشت و باغ گل پژمرد
شبی که خنده ی شیرین باغبان گم شد
ترانه از لب معصوم « یاکریم » افتاد
نسیم معجزه ی گل ، ز بوستان گم شد
شکست قلب صبور فرشتگان از غم
شبی که قبله ی توحید عاشقان گم شد
رسید حضرت روح الامین و بر سر زد
کشید صیحه ز دل ، گفت : بوی جان گم شد
نشست بغض خدا در گلوی ابراهیم
شبی که کعبه ی جان ، قبله ی جهان گم شد
غرور کعبه از این داغ ناگهان پاشید
نماز و قبله و سجاده و اذان گم شد
« ستاره ای بدرخشید و ... » ، تسلیت ای عشق !
ز چشم زخم شب فتنه ، ناگهان گم شد
به عزم وصف تو دل تا که از میان برخاست
قلم به واژه فرو رفت و ناگهان گم شد
به هفت شهر جمال تو ای دلیل عشق !
شبیه حضرت عطار، می توان گم شد
به زیر تیغ غمت، در گلوی مجنونم
ز شوق وصل تو، فریاد « الامان » گم شد
از آن دمی که دلم خوش نشین داغت شد
به مرگ خنده زد و از غم جهان گم شد
وی در ادامه چند رباعی به ساحت مقدس امام رضا(ع) تقدیم کرد.
۱ آیینه! امام هشتم خوبی‌ها در چشم زمین، تجسم خوبی‌ها نام تو غزل‌ترین فراز عشق است نام تو، غزل ـ تبسم خوبی‌ها ۳ تو نور کمال فصل بسم‌اللهی در ظلمت فتنه، شبچراغ ماهی تو رمزگشای واژه‌ی توحیدی تو معنیِ لااله‌الااللهی ۴ تهران ـ مشهد، نسیم گُل، بوی جان لبخند به لب، به سینه شوقی پنهان بوی خوش ثامن‌الحُجج می‌آید ای تشنه لبان عشق! اینک باران
۵ هر چند در عاشقی مُردّد هستم در درس خُلوص، دائماً رَد هستم دلباخته‌ام به گنبد زرد تو من منتظر قطار مشهد هستم
۶ تهران ـ مشهد، مگو که خیلی راه است این راه که روشن از شُهود ماه است تهران ـ مشهد، قسم به خورشید توس عاشق بشوی، مسافتی کوتاه است
۷ غم نیست که مشهد حضورت دور است یا چشم من از ندیدنت، بی نور است ایمان به تو دارم و خیالم تخت است وقتی تو طلب کُنی، زیارت جور است
۸ از خطّه‌ی توس، سبزتر جایی نیست فردوس، به این سبزی و زیبایی نیست هرچند غریب الغُربایی، امّا توی حَرَم‌ات، فرصت تنهایی نیست!
۹ با شوقِ زیارتت، حَرَم می‌آیم دلسوخته، پا به پایِ غم می‌آیم پرواز پُر و بلیت ...؟ امّا غم نیست با خطِ هوایی دلم می‌آیم!
۱۰ تهران ـ مشهد، قطار، من، تنهایی روی لبِ دل، تبسّم شیدایی از دور شُکوهِ گنبدت پیدا شد مولا، تو به پیشواز من می‌آیی!
۱۱ ای حضرت عشق! خاک ایران بی تو ...؟! سرسبزی خطه‌ی خراسان بی تو ...؟! نه، فرضیه‌ی باطل و نافرجامی ست بودن به خدا ندارد امکان، بی تو
۱۲ من تهران و تو در خراسان، افسوس دارد چشمم هوای باران، افسوس این دل شده از ندیدنت دلتنگ است ای آینه! از شما چه پنهان، افسوس!
قاسم صرافان:
آزاد دل ماست که در دامِ شما بود
این آهوی وحشی که فقط رام شما بود
حاجی شد و دل بست به پیراهن مشکی
هر ماه محرّم که در اِحرام شما بود
هر لقمه ی ما مزه ی نان رضوی داشت
حتی نمک سفره از انعام شما بود
در سیر کبوتر هدف خلقت از آغاز
یک لحظه نشستن به لب بام شما بود
«یا ایتها النفس» اگر «مطمئن» آمد
از هروله در ساحل آرام شما بود
آمد شب اول مَلَک و هر چه که پرسید
از شوق فقط بر لب ما نام شما بود
«اکملت لکم» عاشق مان کرده که «الیوم»
راضی فقط این قلب به اسلام شما بود
هم اول و هم آخر و هم ظاهر و باطن
در «نقطه ی باء» تا خطِ اتمامِ شما بود
شرط صله آنست که من شعر بگویم
این شعر سراپا همه اکرام شما بود
و در ادامه چند بین از چهارپاره مرثیه را خواند.
نفس‌های آخر، عطش، روضه‌خوان شد
که لب‌های تشنه، به یادم بیاید
اباصلت! آبی بزن کوچه‌ها را
قرار است امشب، جوادم بیاید
قرار است امشب، شود طوس، مشهد
شود قبله‌گاه غریبان، مزارم
اگر چه غریبی، شبیه حسینم
ولی خواهری نیست اینجا کنارم
به دِعبِل بگو: شعر کامل شد اکنون
«و قبرٍ بطوس»ی که خواندم برایش
بگو: این نفس‌های آخر هم، اشکم
روان است، از ابیات کرببلایش
از آن زهر بی‌رحم، پیچیده‌ام من
به خود، مثل زهرای پشت در، از درد
شفابخش هر دردم، از بس که خواندم
در آن لحظه‌ها، روضه‌ی مادر از درد
بلا نیست جز عافیت، عاشقان را
تسلای دردم، نگاه طبیب است
من آن ناخدایم، که غرق خدایم
«رضا»یم، رضایم، رضای حبیب است
رئوفم، شهیدم، امامم، امیدم
من آن شمس عشقم که بخشیده‌ام نور
شود هر کسی، هر کجا، بی‌قرارم
دلش را در آغوش می‌گیرم از دور
شدم آسمان، تا کبوتر شوی تو
رسیدم که آهویی آزاد باشی
بیاور غمت را، بیا زائر من!
که مهمان صحن گهرشاد باشی
اباصلت! آبی بزن کوچه‌ها را
به یادِ سواری که با ذوالفقارش
بیاید سحر، تا بگردند دورش
خراسان و یاران چشم انتظارش
وی در ادامه به قرائت شعری در وصف امام رضا (ع) پرداخت
مریض آمده اما شفا نمی‌خواهد
قسم به جان شما جز شما نمی‌خواهد
برای پیش تو بودن بهانه‌ای کافی‌ست
بهشت لطف کریمان بها نمی‌خواهد
دلیل ناله‌ی من یک نگاه محبوب است
وگرنه درد غلامان دوا نمی‌خواهد
فقیر آمدم و دلشکسته پرسیدم:
مگر که شاه خراسان گدا نمی‌خواهد؟
دلم به عشق تو تا آسمان هشتم رفت
نماز در حَرَمت «اهدنا» نمی‌خواهد
همین قدر که غباری بر آستان باشد
رواست حاجت عاشق، دعا نمی‌خواهد
تو آشنای خدایی، کدام رهگذری
در این جهان غریب آشنا نمی‌خواهد؟
ببین به گوشه‌ی صحنت پناه آوردم
مگر کبوتر آواره جا نمی‌خواهد؟
خدا مرا به طواف تو مبتلا کرده‌ست
طواف کعبه بخواهم، خدا نمی‌خواهد
نگفته است، حیا کرده شاعرت آقا
نگفته است، نه اینکه عبا نمی‌خواهد
به حکم آنکه «علیک الرفیق ثم طریق»
دلم بدون رضا (ع) کربلا نمی‌خواهد
محدثی خراسانی نیز در ادامه با خواندن دو رباعی شعری در وصف امام رضا (ع) خواند:
فریاد اگر چه در تو پنهان بوده است
خورشید تکلمت فروزان بوده است
صلح تو برای نهضت عاشورا
آرامش پیش پای طوفان بوده است
***
هر چند که مظلوم غریبت تنهاست
نام تو سرود موج موج دریاست
بامی ز علی ست با تو بامی ز حسین
پرواز تو از غدیر تا عاشوراست
غزلی تقدیم به ساخت مقدس امام رضا(ع)
چو آیینه هرچند حیران رسیدم
ز مشکل گذشتم به آسان رسیدم
چه ابری گره در گره بغض در بغض
به باران به باران به باران رسیدم
به شرق قدم های تو در نشابور
به قطعیتی فوق برهان رسیدم
نه من شیخ بودم نه بامن چراغی
شگفتا شگفتا ! به انسان رسیدم
به مهرم نباید که زین پس به خورشید
به دروازه های خراسان رسیدم
در این مراسم همچنین علیرضا قزوه با ارسال فایلی ویدئویی شعری در وصف علی بن موسی الرضا تقدیم کرد.
سلام بر تو اماما، تو را سلام، امام!
شکسته ایم ز داغی بزرگ امام، امام!
غریب را ننوازد، مگر امام غریب
غریب آمده ام پیش تو سلام، امام!
غلام حلقه به گوش تو، ماه و خورشیدند
متاب روی از این کمترین غلام، امام!
قصیده دارم و چشم انتظار اذن توام
اجازتی که بخوانم تو را به نام، امام!
به جز مقام «رضا» از رضا طلب نکنم
فقیر حالم و مستغنی از مقام، امام!
مرا دلی است که پیدا نمی کنم آن را
دلی که گم شده در موج ازدحام، امام!
غم غریبی و اندوه کودکان، تب مرگ
گلایه از که کنم؟ شکوه از کدام؟ امام!
اگرچه شب، شب شادی است، دل، عزادار است
بگو که خنده حلال است یا حرام؟ امام!
تویی که زهر جفا خورده ای، ببین ما را
زمانه زهر جفا می کند به جام، امام!
تویی جواز نماز دل شکسته ی من
تویی رکوع و تویی سجده و قیام، امام!
تویی که واسطة العقدِ آل یاسینی
تویی حلاوت ذکر علی الدّوام، امام!
تو شرط عشقی و بر کوه های نیشابور
خدا نوشته به فیروزه این پیام، امام!
در این مصیبت عظمی، چه جای مولودی
شکست پشت من و قامت کلام، امام!
شکسته پشت مدینه، شکسته پشت بقیع
شکسته است دل مسجدالحرام، امام!
در این سپیده که میلاد آفتابی توست
بخوان شکسته دلان را به بارعام، امام!
به حاجیان بگو از راه کعبه برگردند
به خاک بوسی این خیمه و خیام، امام!
گرسنه اند یتیمان، مگر ز سفره ی تو
تبرکی ببرم پاره ای طعام، امام!
کبوتران پریشان چه می کنند آنجا؟
پریده اند به روی کدام بام؟ امام!
گذشت هفته ای از غم، امام هشتم عشق
تمام کن غم و اندوه را، تمام، امام!
به خانه های شکسته بگو که برخیزند
به احترام تو، آری، به احترام امام
نشد درست بگویم تمامت غم را
نشد تمام شود شعر ناتمام، امام!
هماره پرتو ماه تو باد بر سرمان
هماره سایه ی مهر تو مستدام، امام!
وداع با تو سلامی دوباره است، سلام!
سلام بر تو اماما، تو را سلام، امام!
محمدهادی زاهدی نویسنده گزیده عیون اخبار الرضا(ع) از منابع یازدهمین جشنواره کتابخوانی رضوی در ادامه از طریق ارتباط مجازی در این نشست شرکت کرد و نکاتی در خصوص ارادت شاعران در طول تاریخ از جمله ابونواس به امام رضا(ع) پرداخت. وی در این نشست گفت: امام رضا نه تنها به شاعران توجه ویژه ای داشته اند اما خودشان شعر هم می سرودند. اشعار امام رضا معطوف به زندگی است و زیست انسان را توصیف می کند.
زاهدی در ادامه روایتی از شعرخوانی امام رضا(ع) نزد مامون برای حاضران خواند و گفت: امام رضا(ع) شعر هم می گفتند و در روایات هم آمده است. در یکی از روایات آمده است مامون رو به حضرت امام رضا (ع) گفت: بهترین شعری که در مورد بردباری باشد بگو. امام رضا خواند:
وان کـان مثلی فـی محلی من النهـی /اخـذت بحـلمـی کـی اجـل عن المثـل
وان کنت ادنی منه فی الفضل والحجی/ عـرفـت لـه حـق الـتـقـدم والفضـل
یعنی هرگاه گرفتار کار جاهلانه‌ی کسی شوم، اگر او از من پست‌تر باشد، او را به نادانی‌اش وامی‌گذارم و به خود اجازه نمی‌دهم با سخنی ناآگاهانه با او مقابله کنم. اگر از نظر عقل و درایت، همانند خودم باشد، با گذشت و بردباری با او رفتار می‌کنم تا از هم‌ردیف‌های خود برتر شوم. و اگر او را از خود، برتر دیدم، حق تقدم و برتری او را رعایت خواهم نمود.
مامون گفت: بسیار زیبا. این شعر از کیست. امام فرمود: از یکی از جوانان ما.
زاهدی در ادامه تصریح کرد: این نکته بسیار مهمی است که امام رضا (ع) به شاعران بگویند شعر باید زیست انسان را بهتر کند.
در ادامه میلاد عرفان پور به خوانش چند شعر در وصف ثامن الحجج پرداخت.
ای باطن غم تو غم کربلا حسن میراث دار غربت شیر خدا حسن ای شاهد مصیبت فرق شکافته ای شاهد غم در و دیوار، یا حسن ای زخم خورده، زخم زبان خورده از همه سردار دست بسته ی قحط وفا حسن عمری اگرچه زیستی ای زاده ی علی هر روز را شهید شدی، مرحبا حسن بخشیده اند مال، کریمان به مردمان بخشیده ای تو آبروی خویش را حسن هرگز نبود با تو ولی با حسین بود هفتاد یار صادق و بی ادعا حسن افتاد جسم قاسم و عبداللهت به خاک شد نذر آخر تو چه زیبا ادا حسن ***
این طرف مجاوران، آن طرف مسافران پای سفره تواند، غایبان و حاضران
در پی تو رفته‌اند، رفته رفته شعرها مانده زیر دین تو، واژه واژه شاعران
هیبت تو دیدنی است، شأن تو شنیدنی است بارها شنیده‌ایم، از تمام زائران
خیل پا برهنگان، بخشش تو دیده‌اند در پی‌ات دویده‌اند، پا برهنه تاجران
باز دل شکسته‌ایم، در حرم نشسته‌ایم مرحم تو رایگان، زخم‌های ما گران
***
دلم شکسته ی سنگ ملامت است خدایا
به روی شانه من بار تهمت است خدایا
گل محمدی ام من سلامم و صلواتم*
به جامه ام همه عطر نبوت است خدایا
ندای دائم تهلیلم و در آینه ی من
حدیث لا، همه الای وحدت است خدایا
عدم، اگرچه به دنیا کشانده زیستنم را
وجود من نگران قیامت است خدایا
نه نفس مطمئنی دارم و نه جرئت رجعت
تمام دار و ندارم محبت است خدایا
مرا رها مکن و ارجعی بگو که اسیرم
مرا بخوان که جدایی مصیبت است خدایا
گدای راز الستم فقیر ذات تو هستم
همین که جز تو ندارم غنیمت است خدایا
من از عشیره ی عشق محمدم، به هوایش
شهید اگر نشوم کفر نعمت است خدایا
در این نشست عبدالرحیم سعیدی راد چند دوبیتی تقدیم ساحت امام رضا(ع) کرد.
۱
بیا ای دوست ما را مفتخر کن
رهت دور است آن را مختصر کن
دل من خاک نیشابوری توست
کرم فرما و از این دل گذر کن!
۲ دلم پر می‌زند امشب به یادت
به خود سر می‌زند امشب به یادت
دلم، این زائر غربت کشیده
به هر در می‌زند امشب به یادت
۳ زمان گردیده مست از عطر یادت
زمین پُر گشته از لطف زیادت
روا کن حاجت مردی که امروز
دلش را بسته بر باب المرادت
۴ بنوشان جرعه‌ای از شادی‌ات را
بتابان جلوة شمشادی‌ات را
دریغ از من نکن ای هشتمین نور!
نگاه گرم گوهرشادی‌ات را
فاطمه افشاریان دختر شهید افشاریان از شهدای مدافع حرم نیز در این نشست به شعرخوانی پرداخت.
تردید ندارم که تو بخشنده ترینی
من بد شدم اما به خدا باز تضمینی
گفتم که تو ماهی و نوشتم که تو مهری
دیدم که به از آنی و زیباتر از اینی
در وصف تو این بس که کریم بن کریمی
آقا و رئوفی و امانی و امینی
تاریخ نوشته است که بیش از همه عالم
با معنی جود و کرم و عشق عجینی
در مدح تو من واژه شایسته ندارم
هر قدر بگویم که چنانی و چنینی
من آمده ام مثل فقیری که برایم
با دست خودت سفره از مهر بچینی
در ادامه امیرمهدی حکیمی و مدیر مرکز آفرینش های آستان قدس رضوی و برادرزاده علامه حکیمی چند شعر از ایشان را قرائت کرد:
غم آن نیست که در آتش غم سوخته‌ایم
حسرت ما همه اینست که کم سوخته‌ایم!
آتش عشق تو را بر دل ما منتهاست
شمع جمعیم که سرتابه قدم سوخته‌ایم
دعویِ ره به درون یافتن از ما بیجاست
بی نصیبیم که در طَوف حرم سوخته‌ایم
اینهمه اشک چه شد کاتش دل گشت فزون؟
ما سیه سوختگان در بر یَم سوخته‌ایم؟
شاد از آنیم که با اینهمه امّید و طلب
تشنه کامیم و برِ اَبر کرم سوخته‌ایم
***
تا مشهد طوس، از دل و جان رفتم
از جان به سوی کعبه جانان رفتم
تا برکشم از ظلمت ری این دل زار
یک سر، به سرِ چشمه حیوان رفتم
* * *
در طوس بیا و جلوه یار بجوی
گر طالب وصلی، ره دیدار بجوی
بیمار دلا، گر طلبی درمانی!
زین خاک، دوای دل بیمار بجوی
* * *
در طوس بیا و عِلم قرآن برگیر
آن حکمت وحیانی فرقان برگیر
از زاده موسی، قَبَسی را که به طور
موسی طلبید، از خراسان، برگیر
***
بر خاک حریم طوس، رخسار بنه
رخسار به خاک حرم یار بنه
تا در حرم دوست شفا یابد دل
بر خاک حریمش دل بیمار بنه
***
در بارگهت به صد امید آمده ام
با موی سیه رفته، سپید آمده ام
گفتند: رضا، رضا شود از همه کس
من در پی فیض این نوید آمده ام
فاطمه نانی زاد شاعر دیگری بود که به شعر خوانی پرداخت
تا نظر کردی به چشمم خوشه‌ی انگور شد رو به من کردی غم از میخانه‌ی دل دور شد
کوچه های بی تو را طی کرده ام تاریک بود این طرف ها آمدی شب های ما پر نور شد
فرصتی پیش آمده باران بگیرد بی هوا زیر باران آفتابی شو اگر مقدور شد
شوق دیدارت مرا صحرا به صحرا می کشد سینه‌ی مشتاق موسی سرزمین طور شد
زلف آشفته به چنگ آورده ای، چنگی بزن شور را بگذار نغمه نغمه‌ی ماهور شد
ملک دل آباد گردید از قدمگاهت ببین هر کجا که پا نهادی شهر نیشابور شد
نفحه ای از جانب خاک خراسان می وزد وه که مقبول سلیمان تحفه ای از مور شد
نفیسه سادات موسوی نیز در این نشست به شعر خوانی پرداخت.
گرچه زائرتان شیعه‌ای که باید، نیست در آزمونِ ورودیِ این حرم، رد نیست
کسی که آمده پابوس، خانه را بلد است به راه و رسم گدایی اگر مقید نیست
حساب خانه‌ی سلطان جداست، چون اینجا به دعوت است به برنامه و درآمد نیست.
دلم خوش است می‌آیی تو هم به دیدارم مگر سفارش اسلام، رفت و آمد نیست؟
کسی که پای ضریحت وداع می‌خواند به هیچ فکر، به جز مشهدِ مجدد نیست
اگر بدون اجابت به خانه برگردم برای من که نه، اما برای تو بد نیست؟!
***
رسیده زائر دلتنگ تا امامش را
بغل بگیرد و شاکر شود مرامش را
مرور کرده به شوق وصال، کل مسیر
هزار مرتبه با گریه السلامش را
چقدر درد دل آورده تا سبک بکنی
نخست با تو بگوید بگو کدامش را
بنا شد از طرف خواهرش سلام کند
به عشق اینکه تو پاسخ دهی سلامش را
نماز خوانده و تقدیم مادرش کرده
ثواب سجده طولانی و قیامش را
چشیده طعم بهشتی آب اینجا را
شنیده از دگران مزه طعامش را
پراست کوله اش از حاجت رفیقانس
بیا و مهر «روا شد» بزن تمامش را
در ادامه هادی ملک پور به شعرخوانی پرداخت.
بغضی شکست، چشمه خروشاند و گریه کرد در خویش شعله ور شد و سوزاند و گریه کرد
آلوده بود و روی مواجه شدن نداشت یک لحظه بین خوف و رجا ماند و گریه کرد
دست خودش نبود دوباره دلش گرفت از پا نشست... بس که تو را خواند و گریه کرد
اول اجازه خواست خدا و رسول را آرام خواند زیر لب اذن دخول را
"ای آنکه خاک را به نظر کیمیا کنی صدها گره ز کار فرو بسته وا کنی"
حالا که مبتلای گناهم نمی شود... با یک نظر مرا به خودت مبتلا کنی!؟
بوی حرم مشام مرا مست می کند این طعم گریه کام مرا مست می کند
لبریز از شراب جواب تو می شود نامی که "السلام" مرا مست می کند
یک چشمه از تلالو گل دسته های تو سر تا به پا تمام مرا مست می کند
این آهوی رمیده ی دل را دم فرار صیاد چشم های شما می کند شکار
بی عشق تو به هیچ نمی ارزد این حیات جان گر نشد فدای تو می خواهمش چه کار؟!
حالا که در کشاکش دنیای پر فریب من را کشاند سمت حرم دست روزگار
آزاد کن کبوتر دل را از این قفس رحمی نما به این من بر خویشتن دچار
من مست و می فروشم و میخانه زاده ام اما هنوز تشنه ی یک جرعه باده ام
یعنی هنوز منتظرم لطفی از تو را دست خدا گره بزند بر اراده ام
قلب مرا بلور نگاه تو بشکند هر چند رو سیاه ولی صاف و ساده ام
ای قبله ی امید همه بارگاه تو نذر شماست جان من و خانواده ام
ویژه برنامه‌های «جشن شعر کتاب و جوانه‌ها» به میزبانی ۷ استان برگزار می‌شود
محافل ادبی کودک نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همزمان با فرارسیدن هفته ملی کودک ۷ ویژه برنامه «جشن شعر کتاب و جوانه‌ها» را در ۷ استان کشور برگزار می‌کند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، در ادامه برنامه‌های نهاد به مناسبت هفته ملی کودک، ویژه برنامه‌های «جشن شعر کتاب و جوانه‌ها» به میزبانی استانهای چهارمحال و بختیاری، فارس، خراسان رضوی، البرز، تهران، یزد و مازندران برگزار می‌شود.
بر این اساس ۷ محفل «جشن شعر کتاب و جوانه‌ها» توسط محافل ادبی کودک در این استان‌ها طی هفته ملی کودک (۱۷ الی ۲۲ مهر ماه) هر روز ساعت ۱۰:۳۰ با همراهی نویسندگان و شاعران و ... به میزبانی این استان‌ها به صورت مجازی برگزار می‌شود.
جلسه افتتاح محفل ادبی آیندگان شعر و آفتاب ویژه کودکان و نوجوانان به مناسبت هفته ملی کودک و روز بزرگداشت حافظ برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان بوشهر، همزمان با هفته ملی کودک و روز بزرگداشت حافظ، آیین افتتاح محفل ادبی آیندگان شعر و آفتاب، با حضور علاقه مندان به شعر و ادب پارسی و همچنین حضور مجازی عباس نعمتی، سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان بوشهر و عبدالله علیپور، شاعر و نویسنده بوشهری کودک و نوجوان، با اجرای مجید عابدی، دبیر محفل ادبی شعر و آفتاب به میزبانی کتابخانه عمومی خلیج فارس بوشهر برگزار شد.
عباس نعمتی، سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان بوشهر در ابتدای این جلسه با گرامیداشت هفته ملی کودک و همچنین روز بزرگداشت حافظ، بیان داشت: خدمت رسانی کارکنان کتابخانه های عمومی به عموم مردم باعث افتخار و مباهات است، این خدمت رسانی به اعضای بخش کودک می تواند ماندگار تر بوده و تأثیر آن را در نسل های آتی میهن عزیزمان نظاره گر باشیم.
وی خاطرنشان کرد: اگر کتابخوانی در کودکی در فرزندان نهادینه شود و آنان با کتاب انس پیدا کرده و کتابداران نیز بتوانند موجب اتصال کتابخانه ها و کودکان باشند، این ارتباط همچون نوشته ای بر سنگ تا ابد و مادام العمر باقی خواهد ماند.
در انتهای این جلسه سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان و همچنین 12 نفر از کودکان به شعرخوانی پرداختند.
با مشارکت محفل ادبی استاد رضا روزبه اداره کل برگزار می شود؛
افتتاح محفل ادبی «هجا» کتابخانه عمومی فرهنگ شهرستان زنجان
محفل ادبی «هجا» کتابخانه عمومی فرهنگ شهرستان زنجان با حضور شاعران و ادیبان استانی افتتاح می شود.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی زنجان، آیین افتتاح محفل ادبی «هجا» کتابخانه عمومی فرهنگ شهرستان زنجان با مشارکت محفل ادبی استادرضاروزبه اداره کل کتابخانه های عمومی زنجان با حضور میرزا رسول زاده، شاعر از شهر اردبیل؛ استاد پرویز سودی، شاعر؛ استاد عبداله مرادی، شاعر؛ قاسم موحدیان، رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان زنجان؛ حسن پاکزاد، دبیر محفل ادبی استاد روزبه و جمعی از شاعران استان به صورت مجازی برگزار می شود.
محفل ادبی «هجا» کتابخانه عمومی فرهنگ شهرستان زنجان روز سه شنبه ۲۷ مهرماه ساعت ۱۷ به صورت مجازی کار خود را آغاز می کند. علاقه مندان می توانند این برنامه را به صورت زنده از طریق پیوند https://www.skyroom.online/ch/zanjanpl/zanjan مشاهده کنند.
گفتنی است، با توجه ویژه مقام معظم رهبری به شعر و ادبیات پارسی و تاکید ایشان بر تقویت جریان های سالم و اصیل ادبی و در ادامه اقدام ارزشمند نهاد کتابخانه های عمومی کشور در برگزاری نشست های ادبی، محافل ادبی این نهاد در ۳۱ استان کشور تشکیل شده و فعالیت خود را آغار کرده است.
جشن شعر «کتاب و جوانه‌ها» در کتابخانه مرکزی یزد برگزار شد
جشن شعر «کتاب و جوانه‌ها» به مناسبت هفته ملی کودک با اجرای برنامه توسط جمعی از کودکان و نوجوانان عضو کتابخانه‌های عمومی استان در کتابخانه مرکزی یزد برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی یزد، جشن شعر «کتاب و جوانه‌ها» که به همت کانون‌های ادبی کودک نهاد کتابخانه‌های عمومی و به مناسبت هفته ملی کودک در سراسر کشور به اجرا درآمد، روز چهارشنبه ۲۱ مهرماه نیز به میزبانی کتابخانه مرکزی یزد برگزار شد.
در این ویژه‌برنامه کودکانه، نازنین زهرا عسکری و آریا سرداری، دو تن از اعضای کودک کتابخانه مرکزی یزد به حافظ‌خوانی پرداختند و سوفیا عابدیه، عضو کتابخانه‌های عمومی شهرستان یزد برای مخاطبان این برنامه قصه‌گویی کرد.
در بخش دیگری از این برنامه نیز، بابک صابری، نویسنده و ناشر برجسته کودک و نوجوان استان یزد با بیان اینکه نوشتن برای کودک لذتی مضاعف دارد، اظهار داشت: بنده از ۲۳ سالگی وارد دنیای نویسندگی شدم و نخستین اثری که برای کودکان نوشتم، کتاب «ادب آب» بود که با استقبال خوبی نیز همراه شد.
وی تصریح کرد: من خودم را نویسنده موفقی می‌دانم چراکه اقبال بچه‌ها به آثار من خوب بوده و کودکان و نوجوانان حال خوبی با خواندن کتاب‌هایم داشته‌اند.
صابری در پاسخ به این سئوال که وقتی وارد یک کتابخانه می‌شود و می‌بیند کتاب‌هایش مورداستقبال و توجه کودکان قرار گرفته چه حسی دارد، بیان داشت: این اتفاق برایم سبب انگیزه بیشتر برای نوشتن و خلق آثار جدید می‌شود؛ چراکه حس می‌کنم مخاطب با روایت‌ها و داستان‌های من همراه شده است.
اجرای نمایشنامه «آرزوهای کاغذی» توسط اعضای کتابخانه مرکزی یزد از دیگر بخش‌های جشن شعر «کتاب و جوانه‌ها» در استان یزد بود.
گفتنی است، جشن شعر کتاب و جوانه‌ها به مناسبت هفته ملی کودک از ۱۷ تا ۲۲ مهرماه با میزبانی استانهای چهارمحال و بختیاری، فارس، خراسان رضوی، البرز، تهران، یزد و مازندران و به صورت مجازی برگزار و از صفحات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در فضای مجازی پخش شد.
ویژه برنامه جشن شعر کتاب و جوانه‌ها با حضور نویسندگان حوزه کودک
ویژه برنامه مجازی محافل ادبی کودک کتابخانه‌های عمومی با همراهی نویسندگان و شاعران شاخص حوزه کودک به میزبانی استان البرز برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان البرز، همزمان با گرامیداشت هفته ملی کودک ویژه برنامه محافل ادبی کودک نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با عنوان «جشن شعر کتاب و جوانه ها » سه شنبه ۲۰ مهر با حضور کلر ژوبرت و مجید ملامحمدی از نویسندگان شاخص حوزه کودک؛ ابوالقاسم سلیمانی دبیر هفته ملی کودک به میزبانی استان البرز در بستر فضای مجازی برگزار شد.
در این نشست ندا شامحمدی، دبیر محفل ادبی کودک و نوجوان قاصدک در ارتباط مجازی با کلر ژوبرت و مجید ملامحمدی از نویسندگان مطرح حوزه کودک به گفتگو پرداخت و تعدادی از سوالات کودکان را از این دو نویسنده فعال جویا شد.
در ابتدای گفتگو کلر ژوبرت در پاسخ به سوالی پیرامون زندگی و نحوه آشنایی با دین اسلام و علاقه‌اش به نویسندگی، بیان داشت: من در خانواده‌ای مسیحی در فرانسه متولد شدم بعد از مسلمان شدن و ازدواجم به ایران آمدم و حدود ۴۰ سال است که در ایران زندگی می کنم. اینکه چگونه نویسندگی را شروع کردم برمی گردد به دوران کودکی‌ام. من از کودکی به شدت به مطالعه علاقه‌مند بودم، اما فکر می‌کردم که نویسندگی بسیار کار بزرگ و سختی است و من برای این کار ساخته نشده‌ام. در ایران با کتاب‌های بسیاری درباره داستان‌نویسی آشنا شدم و متوجه شدم که با مطالعه و شرکت در دوره‌ها نویسندگی را می توان آموخت. بعدها برای اینکه فرزندانم علاقه‌مند به کتاب باشند برایشان کتاب‌های بسیاری تهیه می کردم و می خواندم و همین موجب علاقه‌مندی‌ام به ادبیات کودک شد به نحوی که دوست داشتم خودم هم نوشتن برای کودکان را امتحان کنم و از همین زمان به صورت جدی‌تر شروع کردم.
ژوبرت اظهار داشت: من از کودکی برای خودم می نوشتم. به بچه هایی که دوست دارند نویسنده شوند به شدت توصیه می کنم که یک دفترچه یادداشت روزانه داشته باشند. من خودم دفترچه داشتم و سعی می‌کردم که اتفاقات روزانه‌ام و هرآنچه در دل داشتم را به بهترین شکل بر روی کاغذ بیاورم. داستان نویسی را کمی دیر شروع کردم، اما همراه با نوشتن و تمرین، درباره اصول داستانویسی بسیار مطالعه کرده و در چند کارگاه نیز شرکت کردم و به همین صورت هم فعلاً ادامه می دهم. به نظر من کسی که می خواهد بنویسد، نیاز دارد که بسیار بخواند. در قدم بعدی سعی کند از یک جایی شروع کند. نباید ترسید و مدام منتظر افزایش مهارت بود. بهتر است در حین آموزش، نوشتن هم شروع شود، نباید منتظر رسیدن زمان نوشتن بود. هر کسی که به نوشتن علاقه دارد هر زمان دلش خواست و مطلبی داشت روی کاغذ بیاورد. چون اگر خیلی زمان بگذرد شاید دیگر هیچ وقت شروع به نوشتن نکنید. چیزی که به نظر من خیلی مهم است این است که کسانی که می خواهند بنویسند باید بدانند وقتی که می نویسیم قرار نیست نوشته‌هایمان فوق‌العاده باشند. همیشه جایی برای اصلاح کردن وجود دارد و این کمک می‌کند که نترسیم و وارد کار شویم و از دیگران کمک بگیریم و بارها و بارها آن را ویرایش کنیم و به مرور زمان کامل کنیم.
این نویسنده کودک در جواب سوالی پیرامون اینکه چرا در بیشتر نوشته هایش مفهوم دعا وجود دارد، افزود: به نظر من دعا کردن یک راه بسیار خوبی برای برقراری ارتباط با خدا است. وقتی من مسلمان شدن دیدم که چقدر می توانم رابطه نزدیکی با خداوند داشته باشم. دعا کردن برای من بسیار دلنشین است. ما خیلی وقت‌ها متوجه نیستیم که چه نعمت بزرگی داریم اینکه هر لحظه اراده کنیم می توانیم با خدا در ارتباط باشیم و آرامش بیابیم. دوست داشتم این مفهوم را به بچه ها منتقل کنم.
کلر ژوبرت با اشاره به موضوع مرگ در نوشته های خود، گفت: اگر بچه‌ها از این اتفاق تلخ در امان بودند هرگز به این موضوع نمی‌پرداختم، ولی متاسفانه نمی‌توان گفت که این مسئله ممکن است برای هیچ کودکی پیش نیاید. همیشه ممکن است که کودکی، پدربزرگ و مادربزرگ و یا یکی از عزیزان نزدیکش را از دست بدهد. آن زمان در ایران درباره این موضوع مطالب داستانی خیلی کم بود. البته هنوز هم کم است و واقعاً احساس کردم که نیاز است کودکان آمادگی داشته باشند و بدانند که مرگ فقط تلخی، غم و سختی نیست و کسی که از دنیا می رود به هر حال نابود نمی شود و فقط مسیرش را در یک جای دیگری ادامه می‌دهد. مرگ پایان یافتن همه‌چیز نیست. برای من مهم بود که در یک داستان بتوانم این را به بچه ها بگویم.
مجید ملامحمدی، نویسنده و شاعر کودک و نوجوان نیز دیگر مهمان این برنامه بود که در ارتباط مجازی در معرفی اولیه خود، اظهار داشت: تاکنون حدود ۲۰۰ اثر در زمینه شعر و داستان دارم که البته بیشتر مضامین داستان‌هایم مذهبی است. حدود هشت رمان نیز برای نوجوانان و بزرگسالان نوشته‌ام. در حال حاضر یک مجموعه ۴۰ جلدی با عنوان «سلام بر گل نجمه» در دست انتشار داریم که با مشارکت جمعی از نویسندگان من‌الجمله خانم کلر ژوبرت در حال انجام است. این مجموعه توسط انتشارات به نشر آستان قدس رضوی چاپ خواهد شد و درباره زندگانی امام رضا علیه السلام، احادیث آن حضرت، معرفی حرم و آثار حرم برای گروه سنی کودکان است.
ملامحمدی در خصوص نحوه ورود به عرصه نویسندگی و انتخاب موضوع مذهب برای نوشتن، گفت: من متولد ۱۳۴۷ هستم. پدرم در حوزه علمیه اشتهارد درس خواند و سپس به قم رفت. ایشان ده‌ها جلد کتاب و بیش از ۲۵۰ کتاب برای اهل بیت علیه السلام دارد. مفسر قرآن بود و به همین خاطر، ما در منزل‌مان از بچگی با کتاب سر و کار داشتیم و بسیار کتاب می‌خواندیم و این کتاب‌ها بسیار هم کتاب‌های باارزشی بودند. بسیاری از این کتاب‌ها، کتاب‌های بزرگسال بودد و خیلی وقت‌ها هم مادرمان، برای ما آن کتاب‌ها را می خواند و با آن نوشته‌های سخت از کودکی آشنا شدم. من واقعاً کتاب خواندن را دوست داشتم هنوز هم در هر ماه بیش از ۴ هزار صفحه کتاب می‌خوانم. البته ناگفته نماند بعد از انقلاب وضعیت خیلی بهتر شد؛ شاعران و نویسندگان خوب آمدند و شعر و کتاب‌های داستانی زیاد شد. نشریه ها و مجلات کودکان و نوجوانان هم رونق گرفت و آثارم در این نشریات منتشر شد و به مرور خود را در حوزه کودک و نوجوان یافتم. از آنجایی که تحصیلات حوزوی و دانشگاهی داشتم و می‌دیدم کتاب‌های مذهبی برای کودکان بسیار کم است، تصمیم گرفتم که در این حوزه قلم بزنم.
این نویسنده کودک در توصیه خود به کودکان اظهار داشت: علت اصلی نویسندگی من این بود که خیلی کتاب می خواندم و البته کتاب‌های خوب و باارزشی می‌خواندم. به شما کودکان عزیزم نیز توصیه می‌کنم زیاد کتاب بخوانید، به ویژه با این کتابخانه‌های عمومی خوبی که در سطح شهر وجود دارد حتما به کتابخانه‌ها بروید و کتاب بخوانید. از این ظرفیت به خوبی استفاده کنید و توصیه می‌کنم هر کس که دوست دارد، شعر بگوید و بنویسد در گام اول کتاب بخواند و بعد هم شروع به نوشتن کند. خاطرات خودش را بنویسد هر آنچه را که می بیند، با نگاه جدید و خلاقانه خودش بنویسد. مطمئناً اگر با این روش ادامه دهید، نویسنده خوبی خواهید شد. نویسنده آدم عجیب و غریبی نیست و یک مرتبه رشد نمی‌کند. همه ما نویسنده‌ها نقطه آغازی داریم. اکثر شما استعداد نوشتن دارید، حال بعضی‌ها بیشتر اما آنچه مهم است، پشتکار برای رشد و گسترش این استعداد است.
وی درباره آثار در دست انتشار و جدید خود نیز بیان داشت: در حال حاضر در حال نوشتن یک رمان هستم. ماه محرم ۲ کتاب نوشتم یکی با عنوان «اسب‌های کور» که مربوط به داستان آن ده نفری است که در واقعه عاشورا بر اسب‌های خود نعل تازه زدند و بر پیکر امام تاختند و کتاب دیگرم هم با عنوان «داعشی و عاشقی» است که فکر می‌کنم اولین رمانی است که درباره داعش برای نوجوانان نوشته شده است. با توجه به حضور بیشتر کودکان و نوجوانان در فضای مجازی به خاطر شرایط پیش‌آمده، توصیه می کنم به کودکان عزیزم که ارتباطشان را با کتاب قطع نکنند، کتاب خوب بخوانند و در کتابخانه‌ها حضور داشته باشند و از برنامه‌ها و فعالیت‌های ادبی آن بهره ببرند.
در ادامه این برنامه ابوالقاسم سلیمانی، دبیر هفته ملی کودک میهمان این برنامه بود که در ارتباط مجازی به بیان فعالیت‌ها و برنامه‌های تدارک دیده شده در این هفته برای کودکان پرداخت.
نقل ضامن آهو، حکایت‌خوان، حافظ‌خوانی، قصه‌گویی و رونمایی از دو کتاب «به دنبال رویایی‌ترین رویاها» و «در جستجوی گوی بلورین» نوشته رها باقری‌مطلق، عضو محفل ادبی کودک و نوجوان قاصدک نیز از دیگر برنامه‌های این نشست بود.
هدیه مجازی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای کودکان
نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همزمان با گرامیداشت هفته ملی کودک با انتشار پوستر و کارت تبریک ویژه کودکان، تبریک روزهای شاد کودکی را به کودکان این سرزمین اعلام کرد. کتابخانه های عمومی که هر ساله با برپایی برنامه ها و جشن های متنوع میزبان اصلی کودکان در کتابخانه ها بوده امسال در فضای مجازی که محل و محفلی برای دورهمی ها و برگزاری جشن ها و برنامه ها شده هدیه مجازی را به همراهان همیشگی کتابخانه ها تقدیم کرد.
ویژه برنامه فراملی «کلک خیال انگیز» در شیراز برگزار شد
نشست ادبی گرامیداشت لسان الغیب حافظ شیرازی با عنوان «کلک خیال انگیز» با حضور ادیبان ملی و فراملی در شیراز برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس، ویژه برنامه «کلک خیال انگیز» برنامه فراملی گرامیداشت روز حافظ 21 مهرماه به همت محفل ادبی قند پارسی با اجرای غلامرضا کافی، دبیر محفل و با حضور روح الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه های عمومی فارس و همراهی مجازی اندیشمندان و ادیبان ملی و فراملی در شیراز برگزار شد.
روح الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه های عمومی فارس در این نشست با اشاره به اینکه راز ماندگاری حافظ علاقه مندی او به کتاب است، گفت: در قرن هشتم ستاره ای در آسمان شعر و ادب فارسی پدیدار شد که نورافشانی او هر روز بیشتر می شود. شعر حافظ گویی شعر معاصر است بعد فاصله را درنوردیده و می شود با آن همذات پنداری کرد.
غلامرضا کافی، دبیر محفل ادبی قند پارسی نیز حافظ را حافظه ما و عصاره ادبیات فارسی خواند و عنوان کرد: گرامیداشت حافظ، تکریم شعر و ادب در جهان و هستی است. شعر حافظ طریقه عاطفه مندی برای پیوند خوردن با آسمان است. حافظ میراث قبل از خود را به خوبی کاویده و با کتاب ها انس داشته است.
حافظ سبب تقویت و تحکیم روابط فرهنگی و ادبی بین ایران و بنگلادش شده است
عبدالکلام سرکار از کشور بنگلادش در این نشست عنوان کرد: بنگلادش از زمان های گذشته دارای فرهنگ و تمدن ارزشمندی بوده است. مردمان این کشور از آغاز با سرزمین ایران روابط استوار تاریخی، فرهنگی، دینی و ادبی داشته اند. زبان فارسی تقریبا شش قرن و نیم به عنوان زبان رسمی و دولتی در سراسر منطقه ی بنگال رایج بود. در این مدت طولانی فرمانروایان این سرزمین در دوران مختلف ادب پرور و شعردوست بوده اند.
وی اضافه کرد: اوج گسترش زبان فارسی به زمان حکومت غیاث الدین عازم شاه می رسد که داستان دعوت وی از عارف و شاعر بلند آوازه ی ایرانی حافظ و پاسخ وی به غیاث الدین معروف است. حافظ در نزد مردم کشور بنگلادش از خواص تا عوام چهره ای شناخته شده است.
عبدالکلام سرکار با بیان اینکه حافظ شناسی در سرزمین بنگلادش به صورت های گوناگون ظهور کرده است، گفت: ترجمه اشعار و آثار منسوب به حافظ، نوشتن کتاب ها و مقالات پژوهشی درباره حافظ و عصر وی و اساسا هر چه که مربوط به حافظ است، بسیار انجام شده است. به طور مثال شاعر ملی بنگلادش قاضی نذرالاسلام غزلیات حافظ را به زبان بنگالی ترجمه کرده است و بسیار از او تأثیر گرفته است. درباره خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی کتاب های بسیاری به زبان بنگالی نوشته شده است. نویسندگان، مترجمان و پژوهشگران بنگال زبان، با ترجمه و تألیف آثار حافظ شیرازی و یا کتاب هایی درباره وی، مردم بنگلادش را با آثار دانشمندان ایران زمین به ویژه خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی آشنا می کنند و این امر در نهایت سبب تقویت و تحکیم روابط فرهنگی و ادبی بین ایران و بنگلادش می شود.
وی اضافه کرد: زبان این نوشته ها بسیار ساده و روان است و نویسندگان سعی کرده اند تا با این کتاب ها ضمن آشنایی اجمالی مردم بنگلادش با زبان، فرهنگ، آداب و رسوم، امکان آشنایی این مردم را با ادبیات کلاسیک فارسی ایران و شعرا و نویسندگان ایرانی به ویژه حافظ فراهم کنند.
به گفته وی کتاب ها و مقالاتی که درباره حافظ نوشته اند از یک سو برای دوستداران ادبیات به معنای وسیع کلمه مورد استفاده است و از سوی دیگر برای دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه های گوناگون بنگلادش استفاده ویژه ای دارد؛ ادبیات کلاسیک ایران را معرفی و با اشعار حافظ شیرازی آشنا می کند و از این رهگذر فواید بسیار برای هر دو طرف داشته است.
عبدالکلام سرکار با بیان اینکه حافظ شیرازی نه تنها در ایران بلکه نزد ادب دوستان سراسر جهان معروف است، اضافه کرد: مردم عامه به واسطه سلطان غیاث الدین عازم شاه از قدیم در کشور بنگلادش حافظ را می شناختند. حافظ در نزد مردم بنگلادش چهره ای شناخته شده است. از زمان قدیم تا به حال مطالعات و پژوهش های بسیاری درباره خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی در این سرزمین انجام شده است. امید است تعداد این آثار بیشتر شود و در کنار آن، انتخاب آثار خواجه حافظ شیرازی متناسب با فرهنگ کشور بنگلادش دقت بیشتر و گزینش دقیق تری انجام شود.
شعر حافظ سرشار از زندگی است
مها مکی، ادیب و پزشک لبنانی نیز در این دیدار با اشاره به اینکه رهبر انقلاب اسلامی ایران، حافظ را درخشان ترین ستاره فرهنگ فارسی نامیده اند، گفت: حافظ فیلسوف و عارف بود و شخصیتی پررمز و راز داشت که این شخصیت، شعر برای متن پنهان را ساخت و این دلیلی است که کسی نتوانست شعر حافظ را تجربه کند. شعر حافظ سرشار از زندگی است و محبوبیت دارد. غزلیات او با گذشت زمان کهنه نمی شود و در درون انسان نفوذ می کند. انسانی که به خوبی توانسته در چند قرن پیش افکار خود را به صورت شعر بیان کند. کمتر کسی را می توان یافت که شعری از او حفظ نباشد و آن را زیر لب زمزمه نکند.
وی ادامه داد: شعر حافظ ویژگی ها و خصوصیات زیادی دارد اما مهم ترین خصوصیت آن قدرت تعبیرپذیری است. تعبیرپذیری یعنی هرکسی دیوان حافظ را باز می کند و غزلی می خواند و با توجه به شرایط روحی و حال و هوای خود برداشت خاصی از شعر داشت گویی حافظ آن شعر را برای آن لحظه او سروده است.
مکی با بیان اینکه اشعار حافظ با هر سلیقه ای جور در می آید، گفت: این علاقه ای که بین مردم و شعر حافظ وجود دارد شگفت انگیز است. مردم به حافظ اعتماد دارند و با او درد دل می کنند بی دلیل نیست که شعر حافظ ضرب المثل می شود و مردم با دیوان حافظ فال می گیرند. شعر حافظ در بین مردم جایگاه ویژه ای دارد و در خانه ها کنار قرآن جای دارد؛ این امر نشانگر الهی بودن این شاعر است.
حافظ هم فکر تازه دارد و هم قدرت تلفیق
جوکار، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این نشست با اشاره به ملاحضاتی در سبک سخن حافظ، گفت: نیما یوشیج در جایی نوشته است، شاعری که فکر تازه دارد تلفیقات تازه هم دارد. با استناد به این سخن نیما می توان گفت، حافظ هم فکر تازه دارد و هم قدرت تلفیق. بسیاری از بزرگی ها و امتیازات حافظ نسبت به دیگران برآمده از همین قدرت تلفیق او است.
وی با بیان اینکه از سه سطح نوع ادبی، شیوه روایت، فرم می توان شعر حافظ را بررسی کرد، گفت: در خصوص نوع ادبی کم نداریم غزل هایی که آمیزه ای از عرفان و حماسه و تغزل و اسطوره و تاریخ و نقد اجتماعی و دینی و فرهنگی است. در خصوص فرم هم حافظ از قدرت تلفیق بالایی بهره برده است. در غزل های حافظ با وجود استقلال بیت ها در عین وحدت موضوعی کل شعر روبه رو هستیم که این از مظاهر تلفیق است. حاصل این شگرد مضمون پردازی ها و مضمون سازی ها و مضمون یابی های تازه شاعر است.
جوکار اضافه کرد: در سطح شیوه روایت نیز بسیاری از هنرهای حافظ و آن شعر رندانه حافظ را می توان برشمرد. استفاده از تأویل و یا هرمنوتیک در شعر حافظ از این جمله است. شعر حافظ در واقع یک متن باز است و اساسا یکی از رمز و رازهای ماندگاری حافظ و اقبال خاص و عام برآمده از همین قابلیت تأویل پذیری است.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: بین غزل های حافظ یک رابطه و پیوند محتوایی و شکلی حکم فرما است. تکرار مضامین و واژگان خاص در غزل های حافظ به مثابه یک تکنیک در کار حافظ وجود دارد. منظر دیگری که ناشی از نگاه تلفیقی حافظ است در غزل های مدحی و نامه ای او نمود پیدا کرده است. برخی غزل های حافظ ساختار نامه دارد گویی نامه منظومی است که برای دوستی فرستاده است. بیشتر مخاطب این نامه ها شاه شجاع و شاه شیخ ابواسحاق آل اینجو است.
به گفته وی در غزل های مدحی هم آثار قدرت تلفیق حافظ را می توان دید که صرفا از روی تملق و مدیحه گویی سروده نشده و موضوعات سیاسی، انتقادی و تاریخی وغنایی و وقایع مختلفی که در شیراز اتفاق افتاده با هم تلفیق شده است.
حافظ قله دست نیافتنی شعر فارسی است
مصطفی محدثی خراسانی، از اعضای شورای ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز در این نشست با بیان اینکه شیراز به برکت سعدی و حافظ و دیگر ادیبان این دیار قطعه درخشانی در ادب تاریخ ایران است، عنوان کرد: حافظ از شاعرانی است که آوازه او از زمان حیات خودش آغاز شده است. او از پرآوازه ترین شاعران مشرق زمین است و و ذهن مستشرقین و علاقه مندان به حوزه ادبیات و شعر را در سراسر جهان به خود معطوف کند.
وی با اشاره به اینکه حافظ در مقطعی از نقطه عطف تاریخ شعر ما قرار دارد، اضافه کرد: حافظ تمامی میراث ادبی و فرهنگی قبل از خود و ظرایف و ظرفیت های شعری پیشین را یک جا گردآوری کرده و در یک جا فراخوان فضیلت های شعر فارسی است. او میراث چندصدساله شعر فارسی را در بهترین شکلی که تا آن زمان ارائه شده، تدوین و جمع بندی کرد. قله ای را در شعر فارسی فتح کرد؛ به طوری که ما پس از هشتصد سال همواره به این قله از پایین نگاه می کنیم و هنوز کسی موازی آن قرار نگرفته است. هرچند به دلیل راز و رمزهای پنهان در غزلیات حافظ این قله مه آلوده و مبهم است.
محدثی خراسانی با اشاره به اینکه مردم با شعر حافظ حس آشنایی دارند، گفت: او از توانمندی های زبانی و حوزه های مفهومی شاعران پیش از خود بهره برده است. شور و امید مولانا، طرب و غنای سعدی و شک و حیرت خیام در شعر او نمایان است. در شعر حافظ با شاعر جهان شمولی روبه رو هستیم که گویی شاعر تمام عصرها و نسل ها است.
از شعر حافظ لطیف تر و دلپذیرتر کسی ندیده است
دلال عباس، از پژوهگشران و مترجمان کشور لبنان نیز با اشاره به حافظ و شعر حافظ عنوان کرد: حافظ نامبردار به زبان غیب، حافظ قرآن و شاعر قرآن است و این معنی از جانمایه اشعار او پیدا است. از شعر حافظ لطیف تر و دلپذیرتر کسی ندیده است. چنانچه او خود قسم می خورد: «ندیدم خوش تر از شعر تو حافظ/به قرآنی که اندر سینه داری».
وی اضافه کرد: حافظ، شیراز را که در آن متولد شده و آرامگاه او در آن قرار دارد، بسیار دوست می دارد و در وصف او می گوید: «شیراز و آب رکنی و این باغ خوش نسیم/عیبش مکن که خال رخ هفت کشور است».
این پژوهشگر مشهور لبنان اضافه کرد: تأثیر حافظ در کران تا کران شرق و غرب مشهود است. تأثیر او بر شاعران فارسی زبان بعد از خود و نیز شاعران عرب زبانی که از شعر او آگاهی یافته اند پدیدار است. در تحقیقی از شیخ بهایی می توان مضامین مشترکی بین او و حافظ یافت. به این دلیل که منبع الهام هر دو تن قرآن است. مثلا آنجا که قرآن فرموده است «کبر مقتا عندالله ان تقولو مالا تفعلون» همان است که حافظ می گوید: «حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی/دام تزویر مکن چون دگران قرآن را» اثرپذیری شیخ بهایی از حافظ بسیار روشن است. خاصه آنجا که از ریاورزان و دورویان سخن می گوید.
وی اضافه کرد: حتی حافظ بر شاعران عرب زبان معاصر نیز اثر گذاشته است. چنانچه محمد علی شمس الدین دیوانی به عنوان «شیرازیات» دارد. او در مقدمه این اثر تأکید دارد که معانی آن را از ترجمه دیوان و اشعار حافظ گرفته است.
دلال به تأثیر فراملی حافظ پرداخت و گفت: حافظ نه تنها بر شاعران شرق نظیر اعراب، هندیان و ترک زبانان تاثیر داشته است که این به علت داشتن فرهنگ و دین مشترک است، بلکه بر شاعران غرب نیز اثر گذاشته است. البته شاعری فارسی مشهورتر از خیام در نزد غربی ها نداریم. اما حافظ نمایان ترین تاثیر خود را از میان شاعران اروپایی بر گوته آلمانی دارد. گوته در یک چهارم پایانی عمر خود علاقه اش را به شاعران فارسی زبان نشان داد، اما به حافظ گونه ای دیگر نگریست.
وی اضافه کرد: گوته پس از آشنایی با دیوان ترجمه شده حافظ به آلمانی، بسیاری از معانی آن را اقتباس کرد. گوته نیز خود به بهره برداری مستقیم از شعر حافظ اقرار دارد. حتی ابراز تأسف می کند از اینکه چرا زودتر به دیوان حافظ دست پیدا نکرده است. گوته حافظ را جادوگر در بیان و مقدس در وجود می خواند. او شعر حافظ را به آسمانی پهناور تشبیه می کند و در قصیده ای دیگر او را به کشتی متلاطم در دریا مانند می کند و خودش را تخته پاره ای شناور بر آب می بیند که دریا به آسانی او را زیر و رو می کند. مثال از علاقه گوته به حافظ آن است که اسم کتاب خود را به تقلید از حافظ «مغنی نامه» می گذارد.
مردم هندوستان احترام زیادی برای حافظ و شعر حافظ قائل هستند
در ادامه این دیدار سرویش تریپاتی از ادیبان سرزمین هند نیز گفت: صحبت درباره لسان الغیب حافظ شیرازی بسیار دشوار است؛ زیرا ایشان موضوع احساس عمیق قلب هستند و این مشکل زمانی افزایش می یابد که فردی غیرایرانی نزد ایرانیان درباره حافظ صحبت کند.
تریپاتی عنوان کرد: من درباره حافظ این احساس را دارم که شعر حافظ قلب را شادتر می کند و شادی بیشتری را در زندگی می افزاید. من فکر می کنم که اگر فردی شعر حافظ را با لذت بخواند تغییرات روحی مثبتی در او ایجاد می شود و دنیای درونی آن انسان مملو از زیبایی و شادی خواهد شد. شعر حافظ زیبایی گل زندگی را به وجود انسان می بخشد. اکثر مردم جهان امروز تحت فشار هستند در چنین شرایطی شعر حافظ می تواند مانند یک روان درمانگر قدرتمند برای همه ی مردم جهان مفید باشد.
وی با بیان اینک شعور فرهنگی حافظ چیزهای زیادی به ما می آموزد، اضافه کرد: شعر حافظ فرهنگ کهن ایران را به ما نشان می دهد. حافظ شیراز بارها و بارها عناصر فرهنگ باستانی ایران را در شعر خود به یاد می آورد. در کشور هندوستان مردم احترام زیادی برای حافظ و شعر حافظ قائل هستند.
سرویش تریپاتی افزود: حافظ و شعر او از یک دین و کشور خاص نیست بلکه میراث باارزش کل جهان هست. حافظ با قدرت شعر خود زیبایی موجود را در ذهن خواننده را بیشتر می کند؛ این کمال حافظ است. شعر حافظ ذهن انسان را به جلوه های خدا وفادار می کند. شعر حافظ داروی شگفت انگیزی برای شاد کردن غم انگیزان است. حافظ پزشکی است که ذهن انسان را از طریق شعر درمان می کند.
صفیه گلرخسار، شاعر و ادیب پارسی زبان کشور تاجکستان نیز در این برنامه به شعرخوانی درباره حافظ پرداخت.
محمدرضا خالصی پژوهشگر و شاعر اهل شیراز نیز در این دیدار به نقش ساختارهای کلامی قرآن بر شعر حافظ پرداخت و عنوان کرد: شعر حافظ تسلط خارق العاده او بر زبان را نشان می دهد که توانسته شگفت انگیز ترین مباحث زبان را در صورت های مختلف با کمک نبوغ کشف کند.
وی با اشاره به نشانه های تاریخی از تسلط حافظ به قرآن مجید اضافه کرد: خواجه، حافظ قرآن مجید است. این رند شیرازی هرجا اشاره به قرآن خوانی دارد با تخلصش همراه است. تسلط حافظ به قرآن در آثار دیگران و در تذکره ها نیز آمده است. در شش منبع مهم قرن های ششم تا هشتم، خواجه را ملک قرا، ملک حفاظ و حافظ کلام مجید نامیده اند.
خالصی ادامه داد: اعجاز قرآن در زبان آن است و همین باعث شد که برای فهم قرآن کریم راهی جر فصاحت و بلاغت ممکن نباشد. حافظ نیز همین توجه به زبان را در شعر دارد و آن را از قرآن گرفته است.
کارگاه آنلاین «بررسی تأثیر شاهنامه در رشد و تعالی فرهنگی کودک و نوجوان» برگزار شد
کارگاه آنلاین «بررسی تأثیر شاهنامه در رشد و تعالی فرهنگی کودک و نوجوان» با حضور قدمعلی سرامی، استاد دانشگاه و شاهنامه پژوه در کتابخانه مرکزی اردبیل برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان اردبیل، کارگاه آنلاین «بررسی تأثیر شاهنامه در رشد و تعالی فرهنگی کودک و نوجوان» با حضور قدمعلی سرامی، استاد دانشگاه و شاهنامه پژوه؛ سید باقر میر عبداللهی، مدیرکل تامین منابع نهاد کتابخانه های عمومی کشور؛ پروانه رضاقلیزاده، مدیرکل کتابخانه های عمومی استان اردبیل و با شرکت بیش از ۳۰۰ نفر از دبیران آموزش و پروش، دانشجویان دانشگاه ها و کتابداران کتابخانه های عمومی سراسر کشور و شاهنامه خوانی دو نفر از اعضای کودک و نوجوان به میزبانی کتابخانه های عمومی استان اردبیل برگزار شد.
قدمعلی سرامی در این کارگاه آموزشی با بیان اهمیت انکارناپذیر شاهنامه در زندگی اجتماعی و فردی گفت: مفاهیم متعددی در ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی در بخش های مختلف شاهنامه نهفته است به نحوی که آشنایی با این هویت تاریخی گره گشای بسیاری از معضلات و مشکلات کنونی جامعه در حوزه های فرهنگی و اجتماعی است.
وی تهیه محتوای کودکانه اعم از انیمیشن، فیلم و ده ها کالای فرهنگی از داستان های شاهنامه را در انتقال مفاهیم به نسل کودک و نوجوان ضروری دانست و افزود: در گذشته بسیاری از داستان ها و اسطوره های ایران زمین در قالب داستان ها و لالایی های شبانه برای کودکان زمزمه می شد و مادران در انتقال این مفاهیم از نسلی به نسل دیگر نقش مهمی داشتند.
این استاد دانشگاه یکی از مهم ترین شاخصه شاهنامه را انتقال مفاهیم انسان ساز و تمدن ساز دانست و گفت: شاهنامه فردوسی آکنده از پیام های تربیتی، معرفتی و اجتماعی است که یکی از مشهورترین آن همان شعر معروف «زگهواره تا گور دانش بجوی» است.
پروفسور سرامی یکی دیگر از پیام های مهم شاهنامه را تسلیم انسان در مقابل عظمت خداوند عنوان کرد و گفت: کودکان و نوجوانان باید عظمت کیهان در مقابل عظمت انسان را یاد بگیرند و در همه حال در تابعیت خداوند متعال باشند.
این استاد دانشگاه و شاهنامه پژوه، «حرکت، زندگی، جنب و جوش» را از مفاهیم مهم دیگر شاهنامه دانست و تصریح کرد: در داستان های شاهنامه با وجود اینکه به تبار و نسب پادشاهی تاکید شده اما در مقابل آن به مفاهیمی همچون هنر، آموختن و عشق اشاره شده است که عاملیت تبار و نسب را ناچیز می کند. لازم است بچه ها با فرا گرفتن هنر های مختلف از بدو تولد برای وارد شدن به صحنه های گوناگون زندگی آماده شوند و این مهم در شعر «جوان بی هنر سخت ناخش بود/ اگر چند فرزند آرش بود» نمایان است.
سرامی در ادامه سخنان با اشاره به اینکه اسطوره ها ریشه در باورهای درونی افراد دارند، گفت: اسطوره ها و باور های کهن هر جامعه در ابعاد مختلف زندگی آن جامعه تاثیر دارد؛ به نحوی که در کشور ما نامگذاری کودکان در بسیاری از مواقع با الهام از نام های اسطوره های کهن انجام می شود.
مدیرکل تامین منابع نهاد نیز با حضور آنلاین در این کارگاه آموزشی با بیان اینکه بازنویسی و بازآفرینی داستان های شاهنامه از مهم ترین مسائلی است که نویسندگان کتاب کودک باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند، اظهار داشت: نویسنده کتاب در بازنویسی تنها به روان کردن متن می پردازد اما در باز آفرینی قدری از این فراتر رفته و با الهام گرفتن از متن و با به کاربردن خلاقیت، داستان را به شکل ویژه ای می آفریند.
سید باقر میر عبداللهی با بیان اینکه کتب تالیفی و ترجمه شده در حوزه کودک و نوجوان در بیشتر مواقع از عمق و غنای موثر برخوردار نیستند، گفت: بازنویسی هایی که از داستان های شاهنامه صورت می گیرد از نظر تکنیکی دارای ضعف های عمده ای است و به همین جهت جذابیت لازم را برای کودکان ندارد.
وی یکی از نکات مهم در تهیه کتاب کودک با اقتباس از داستان های شاهنامه را توجه به مسئله ویراستاری و تصویرگری در این کتاب ها عنوان کرد و افزود: در بعضی مواقع هم در حوزه بازنویسی و هم در حوزه بازآفرینی متن های خوبی آماده می شود اما در حوزه ویراستاری و تصویرگری شاهد ضعف های عمده هستیم.
مدیرکل کتابخانه های عمومی استان نیز در این نشست فرهنگی طی سخنانی اظهار داشت: شاهنامه فردوسی سند هویت ملی ما است و خانواده و سیستم آموزشی در راستای انتقال این هویت و مفاهیم تاریخی به آیندگان نقش مهمی بر عهده دارند.
وی با بیان اینکه قصه گویی و قصه خوانی نقش مهمی در انتقال مفاهیم برای کودکان و نوجوانان دارد، عنوان کرد: تجربه نشان داده کودکان و نوجوانانی که در برنامه های فرهنگی و کتابخوانی مشارکت می کنند و به اجرای نمایش، نقالی، شعر خوانی و کتابخوانی می پردازند، موجب اعتماد به نفس، تقویت سخنوری وتوانمندی در آنان می شود.
رضاقلیزاده خاطرنشان کرد: کودکان و نوجوانانی که هویت خود را نمی شناسند، با فرهنگ، تاریخ و ادبیات کهن خود آشنا نیستند و به هر طرفی که نگاه می کنند جز نشانه هایی از فرهنگ غربی نمی بینند، بدون شک در شناخت واقعی تمدن‌های دیگر نیز با خطا و اشتباه روبه رو می‌شوند.
