در پی منویات و تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم حمایت از گسترش جریان‌های اصیل زبان و ادبیات فارسی در بین مردم، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با همراهی جمعی از شاعران پیشکسوت و استادان عرصه شعر و ادب، نسبت به تشکیل و راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور، با محوریت کتابخانه‌های عمومی استانهای مختلف و هدایت شاعران و پژوهشگران مطرح هر استان، اقدام کرد. این اقدام با هدف نهادینه کردن فرهنگ مشارکت عمومی برای انجام فعالیت‌های ادبی در کتابخانه‌ها و تمهید زمینه اعتلای آن، تقویت و راه‌اندازی محفل‌های ادبی در کتابخانه‌های عمومی برای ایجاد انگیزه نسبت به شعر و ادبیات فارسی و همچنین ساماندهی نیروهای متعهد و متخصص ادبی به منظور ایجاد تحول فرهنگی در خدمات کتابخانه‌ها انجام شد.
ویژه برنامه «روزبهِ مسلمان» بزرگداشت سلمان فارسی برگزار شد
ویژه برنامه «روزبهِ مسلمان» بزرگداشت سلمان فارسی به همت اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان البرز برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان البرز، ویژه برنامه «روزبهِ مسلمان» بزرگداشت سلمان فارسی با حضور حجت الاسلام و المسلمین سلمان صفوی، رئیس آکادمی مطالعات ایرانی لندن؛ حجت الاسلام سید عبدالله حسینی، مدیر مرکز اسلامی آفریقای جنوبی و رئیس جشنواره جهانی شعرآئینی؛ مصطفی محدثی خراسانی، عضو دبیرخانه محافل ادبی کشور؛ علی معدنی پور، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان البرز و جمعی از شعرا، نویسندگان، کتابداران و اعضای کتابخانه‌های عمومی استان در سالن اجتماعات کتابخانه عمومی کرج برگزار شد.
علی معدنی پور، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان در ابتدای جلسه ضمن خوش آمدگویی به حاضرین جلسه بیان داشت: شخصیت جناب سلمان فارسی به عنوان یکی از برجسته‌ترین شخصیت های صدر اسلام و از صحابه خاص حضرت رسول (ص) است که پیامبر فرمودند «سلمان منا اهل‌البیت، سلمان از اهل‌بیت ما است».
وی در ادامه با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری درباره شخصیت سلمان بیان داشت: سلمان فارسی متعلق به همه ایران است. یکی از فضائل چشمگیر سلمان پیروی از امام حق و دفاع از حریم ولایت بود. فضائل دیگر او نزدیکی به رسول خدا(ص)، علم او، عبادت او، و زهد او بود.
حجت الاسلام و المسلین سلمان صفوی ضمن قدردانی از برگزاری نشستی با موضوع جناب سلمان فارسی بیان داشت: گرویدن سلمان فارسی از آئین زردشتی به دین مبین اسلام از جنس معرفت و حکمت است. سلمان حکیمی بود که قبل از گرایش به اسلام در خصوص دین‌های مختلف از زرتشتی تا مسیحیت تحقیق و مطالعه فراوانی کرده بود. روحیه حقیقت جویی او پس از سفرهای مختلف و مداقه در آئین ها و کتاب های مذهبی او را به این نتیجه رساند که در عصری قرار گرفته که بنا است آخرین رسول الهی ظهور کند و از این حیث یکی از منتظران است. همانگونه که ما روزها و ساعت ها در انتظار حضرت حجت بن الحسن عسگری(عج) هستیم او نیز در انتظار آمدن آخرین پیامبر الهی بود.
صفوی افزود: این انتظار دیری نپایید و سلمان توفیق یافت تا آخرین رسول خداوند را ملاقات کند و یکی از صحابه خاص و مشاوره نظامی ایشان شود. از آنجا که اسلام سلمان از روی تحقیق، تفحص و معرفت بود، وی پس از پیامبر نیز معتقد به ولایتعهدی امیرالمومنین بود و از زمره یاران با وفای ایشان و حضرت صدیقه اطهر فاطمه زهرا (س) قرار گرفت.
وی با اشاره به پذیرش فرمانداری مدائن توسط سلمان پس از مشورت با حضرت علی (ع)، به سبک زندگی سلمان فارسی پرداخت و گفت: در دوران حکومت مدائن سلمان زندگی بسیار فقیرانه و زاهدانه ای را پیش گرفت و به معنای واقعی یک زاهد کامل بود و به طور خلاصه سلمان نماد زهد و نماد عرفان اصیل اسلامی بود.
حجت السلام صفوی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع اسلام گرایی در غرب پرداخت و با اشاره به چهارتن از دانشمندانی که به اسلام گرویدند بیان داشت: گرایش دانشگاهیان به اسلام تحت تاثیر عرفان و ادبیات فارسی و عرفا و شاعرانی همچون مولانا، خیام و ملاصدرا بوده است و پیام عرفانی اسلام را درک و به آن گرایش پیدا کرده اند. آن ها تحت تاثیر مفاهیم معنویت اسلامی، رواداری و حکمت اسلامی قرار گرفتند.
رئیس آکادمی مطالعات ایرانی لندن تصریح کرد: نکته مهم این است که آنچه باعث رو آوردن متفکران غربی به اسلام می شود، مسئله کلامی و فقهی نیست، بلکه مسائل فلسفی و عرفانی موجود در زبان و ادبیات فارسی است که عامل جذب آن ها به اسلام میشود.
حجت الاسلام و المسلمین سید عبدالله حسینی مدیر مرکز اسلامی آفریقای جنوبی و رئیس جشنواره جهانی شعرآئینی نیز در این مراسم به اهمیت حضور سلمان در صدر اسلام پرداخت.
حسینی با تشریح سه نوع رابطه نسبی، سببی و حسبی در جهان بیان داشت: رابطه حسبی از بین همه رابطه ها قوی تر است. انسان ها به خاطر روابط فکری خود از جان و مال و اهل خودشان می گذرند. هنگامی که می گوییم «بابی انت و امی» در واقع مثالی از رابطه حسبی است که به واسطه آن رابطه نسبی و خونی خود را فدای رابطه حسبی می کنیم. انسان ها به خاطر افکار، ایده ها و عقایدشان از جان می گذرند.
مدیرمرکز اسلامی آفریقای جنوبی در ادامه افزود: سلمان فارسی رابطه نسبی و سببی با پیامبر اکرم (ص) ندارد بلکه رابطه او با ایشان از نوع رابطه حسبی است که سلمان را به حضرت رسول و اهل بیت منسوب می کند. هنگامی که حضرت رسول می فرمایند «سلمان منا اهل البیت» یعنی سلمان از برادر هم به من نزدیک تر است. سلمان این رابطه حسبی را با رسول اکرم برقرار کرد و این رابطه حسبی است که باعث ایجاد پیوند های مستحکم بین افراد می شود. اگر ما سلمان وار و سلمانی زندگی کنیم این رابطه های عمیق عاطفی و علقه های عمیق فکری را با ائمه اطهار می توانیم برقرار کنیم و مانند سلمان «منا» شویم.
در ادامه رئیس جشنواره جهانی شعرآئینی به شعرخوانی پرداخت:
بریز امشب مرا ساقی، شرابی تلخ در ساغر
که می‌خواهم گشایم لب به ذکر یک گل پرپر
به ذکر آن سلیمانی که حاکم بود بر دل‌ها
به ذکر سبز سربازی که دل می‌برد از رهبر
به ذکر آرشی از جنس سرداران ایرانی
به نام نامی قاسم که نامش بود یک لشکر
کمانگیری که بُردِ موشک او می‌کند تعیین
کدامین نقطه باشد مرزهای خاکی کشور
گذشته مرز ایران در جنوب از قدس تا صنعا
و در غرب جهان رفته ز کاراکاس آنسوتر
به ذکر رستم کرمان که رانده رخش تا کابل
به ذکر نادر دوران که نادر بود و نام‌آور
کجایی آی فردوسی که در صد سال بنویسی
به نام رستم ایران تو آن شهنامه را از سر
کجایند آن قلمداران که بنویسند با حیرت
برای شهرزاد ما هزار و یکشب دیگر
بخوان شعر تری حافظ، بگو شاه شجاعان را
که سر تا پای حافظ را نمی‌گیرد چرا در زر
چه کردی تو که دشمن را به کرنش کرده‌ای وادار
که پترائوس بردارد به تعظیمت کلاه از سر
که بودی تو که داعش را زمینگیر زمان کردی
نشاندی کاخ رویای خلافت را به خاکستر
که بودی آی سرلشکر که بستی بند پوتین را
و آوردی بلوک شرق را یکباره زیر پر
به دشمن از رگ گردن چو تو نزدیکتر بودی
گزند انگشت از حیرت تمام دشمنان یکسر
عقاب گرگ شیطان را بریدی بال با غیرت
همای غرب را از ترس تیرت ریخت کرک و پر
بریدند از حسین انگشت اما از تو دستت را
هدف در دستهای یک سلیمان چیست، انگشتر
خداپوی و خداجوی و خداخوی و خدامشرب
خداخواه و خداراه و خداترس و خداباور
سلیمانی که بود از دل رسول‌الله را حمزه
شهید کر بلا را اخ، علی را مالک اشتر
ولی این قصه را پایان، افول نجم داوود است
بله شهنامه را ای دوست باید خواند تا آخر
شعر خوانی مصطفی محدثی خراسانی، عضو دبیرخانه محافل ادبی کشور
خورشید اگر به مهرتابنده شده ست
وز عطر بهار شهر آکنده شده ست
تغییر نیامده ست در لیل و نهار
ذرات تو در جهان پراکنده شده ست
******
من دیده شدم در آفتابی که تویی
مفهوم شدم به شعر نابی که تویی
گم بودم در هزارتوهای عدم
پیدا گشتم به انتهایی که تویی
*****
خسته از روزهای بی وزن خسته از شام های بی مهتاب
روبرویت هزار پرسش بود بیقرار هزار گونه جواب
آمدی با درخشش خورشید آمدی با طراوت باران
تا ببینی حقیقت خود را تا بیابی نشانی از انسان
نور اشراق بر دلت تابید فرصت سبز انتخاب آمد
پرسش روح بی قرارت را ازمحال زمین جواب آمد
آمدی از فراز باور و علم پا به راه جهاد بگذاری
آمدی آنچه در توان داری پای این اعتقاد بگذاری
نور اشراق بر دلت تابید فرصت سبز انتخاب آمد
پرسش روح بی قرارت را از محال زمین جواب آمد
به یقین برد احمد مرسل اندک اندک گمانه هایت را
یافتی درنگاه روشن او آیه آیه نشانه هایت را
قول صادق روایت کامل گلی از باغ سرمدی بودی
فارسی بود نسبتت اما اهل بیت محمدی بودی
تا که درخاطرت بماند خاک برحسیری صدارتت باشد
کاخ تو سایه های دیوار است گر مدائن امارتت باشد
شعر خوانی مهدی زارعی:
نوبت رسیده ست به دل های بی قرار
نوبت رسیده است به یک نسل داغدار
تا کی من و تو باج به قابیل ها دهیم؟
تا کی شوند اهالی این ایل سوگوار؟
قابیل ها تکثّرِ شیطانِ مرتدند
راه خدا یکی ست و قابیل بی شمار
قابیل کیست؟ ابن زیاد و یزید وشمر؟
" چنگیزخان " و " هیتلر " ، " اسکندر " و " تزار " ؟
شعرخوانی ۱۸۱ بانوی شاعر در ویژه‌برنامه «نی‌نامه‌های عاشورایی»
ویژه برنامه «نی نامه های عاشورایی» با شعرخوانی ۱۸۱ بانوی شاعر آیینی کشورمان طی ۳ روز از از ۵ تا ۷ شهریورماه به صورت حضوری و مجازی در کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، در آستانه اربعین حسینی به همت محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ویژه‌برنامه‌ای با عنوان «نی‌نامه‌های بانوان عاشورایی» طی ۳ روز با حضور ۱۸۱ بانوی شاعر به صورت حضوری و مجازی در سالن اجتماعات کتابخانه پارک شهر تهران برگزار شد.
بر این اساس محفل اول «نی‌نامه‌های بانوان عاشورایی» با موضوع مادران و خواهران عاشورایی با مشارکت شاعرانی از محافل ادبی استانهای تهران، اردبیل، اصفهان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، فارس، کردستان و همدان برگزار شد و ۶۷ بانوی شاعر به شعرخوانی پرداختند.
محفل دوم نیز یکشنبه ۶ شهریور با موضوع بانوان و همسران عاشورایی برگزار شد و ۵۵ بانوی شاعر از محافل ادبی استانهای تهران، مرکزی، هرمزگان، سمنان، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، قزوین، قم، گلستان، زنجان و کهگیلویه و بویراحمد در این مراسم به شعرخوانی پرداختند.
همچنین در محفل سوم که دوشنبه ۷ شهریور ماه با موضوع دختران عاشورایی برگزار شد، ۵۹ شاعر از محافل ادبی استانهای تهران، البرز، ایلام، سیستان و بلوچستان، یزد، بوشهر، کرمان، کرمانشاه، گیلان، لرستان و مازندران مشارکت داشتند.
حضور اعظم نیکبخت دکتری تفسیر و علوم قرآنی پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه در نشست روز اول، اعظم نیکبخت همسر سردار شهید مجید افشاریان در نشست روز دوم و مرضیه محمدزاده مولف، پژوهشگر و استاد دانشگاه در نشست روز سوم به عنوان سخنران با مجری گری فاطمه بیرانوند از دیگر بخش‌های این سلسله نشست شعرخوانی بود.
در ادامه جمعی از اشعار منتخب این نشست‌ها را می‌خوانید:
طاهره زرنگار در ویژه برنامه فرهنگی «زنان و مقاومت در امتداد اربعین» عنوان کرد؛
اربعین تداوم رشادت و رسالت حضرت زینب(س) است
طاهره زرنگار در ویژه برنامه فرهنگی «زنان و مقاومت در امتداد اربعین» گفت: اربعین تداوم رشادت و رسالت حضرت زینب(س) است؛ وقتی پرچم هدایت بر دوش زنان باشد زن و مرد بودن معنایی ندارد و انسانیت معنا پیدا می کند.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، همزمان با فرارسیدن ایام اربعین حسینی ویژه برنامه فرهنگی «زنان و مقاومت در امتداد اربعین» توسط اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران با مشارکت بنیاد آیه های ایثار و تلاشبا سخنرانی طاهره زرنگار، مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه و حضور همسر روح‌الله قربانی شهید مدافع حرم، جمعی از شاعران، نویسندگان، کتابداران و اصحاب رسانه ۲۰ شهریور ماه در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.
معرفی و مروری بر کتاب «حکایت زخم‌ها» توسط الهه آخرتی، نویسنده اثر و شعرخوانی از جمله برنامه های این نشست بود. این برنامه با مشارکت بنیاد آیه های ایثار و تلاش، ستاد مرکزی اربعین حسینی و مرکز دانش پژوهان و تشکل های شاهد و ایثارگر برگزار شد.
الگوسازی برای زنان توسط حضرت زینب(س)
طاهره زرنگار، مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه درباره زنان و مقاومت اسلامی و ارتباط آن با اربعین گفت: اربعین تداوم رشادت و رسالت حضرت زینب(س) است. درست است که اساس و فطرت زن بر لطافت استوار است اما وقتی پرچم هدایت بر دوش زنان باشد زن و مرد بودن معنایی ندارد و انسانیت معنا پیدا می کند.
وی با اشاره به اینکه تربیت و پرورش نسل، رسالت زنانه است و در دامن زنان است که نسل پرورش می یابد، افزود: اینکه برخی می گویند زنان نقشی در هدایت و رهبری جامعه ندارند، درست نیست و حضرت زینب(س) مدیریت زنانه خود در حکمرانی اسلامی را در اربعین نشان داد. اگرچه زن نمی تواند امام باشد اما گاهی دفاع از ولایت بر دوش او است؛ مانند نقش حضرت فاطمه(س) در دفاع از ولایت حضرت علی(ع) و حضرت زینب(س) در ماندگاری و حفظ اصالت عاشورا با ایراد خطابه‌ها توسط ایشان.
زرنگار با اشاره به مولفه های الگوسازی برای زنان توسط حضرت زینب(س) توضیح داد: نقش افشاگری و بیدارسازی جامعه از ظلم، رسالتی بود که حضرت زینب(س) در برابر بنی امیه ایفا کرد و نقش بنی امیه را در شهادت حضرت حسین(ع) نشان داد. پیام رسانی خون شهدا به نسل های آینده رسالت عظیمی بود که حضرت زینب(س) انجام داد؛ همچنین مساله پرستاری، مراقبت، پشتیبانی، حمایت، مدیریت و برنامه ریزی پشت جبهه از دیگر مولفه هایی است که می توان برای زنان الگوسازی کرد.
وی با بیان اینکه روحیه بخشی به بازماندگان و خانواده اسرا حتی در سخت ترین شرایط، شاخصی از الگوسازی و مدیریت بحران است، گفت: تبدیل تهدید اسارت به فرصت با ایراد سخنرانی های کوبنده ای که حضرت زینب(س) داشتند و جامعه را به سمت درستی جهت دادند؛ عمق بخشیدن حماسه پردازی با برپایی عزاداری و تحریک احساسات و عواطف انسانی؛ شهید پروری با تربیت فرزندان مجاهد و حق گرا و تشویق و ترغیب آن ها به دفاع از دین و مقاومت و صبر پایداری و تاسی از قرآن کریم و سیره اهل بیت(ع) رسالتی بود که حضرت زینب به خوبی در آن ایفای نقش کردند.
زرنگار عنوان کرد: مساله آخر که اسلام روی آن تاکید کرده حفظ حدود الهی با پایبندی به عفاف و حجاب حتی در شرایط سخت و اسارت دشمن است. این ها مطالبی است که زنان با توجه به الگوگیری از حضرت زینب(س) می توانند در جامعه ایفای نقش کرده و رسالت همسری، مادری و فرزندی خودش را در جامعه انجام دهد.
«حکایت زخم ها» چگونه با اربعین پیوند می‌خورد
الهه آخرتی، نویسنده کتاب «حکایت زخم ها» نیز در این نشست در معرفی این اثر گفت: این کتاب اربعینی است؛ بدین جهت که تنوع و گوناگونی ملیت ها در چهار راوی آن یعنی جانباز ایرانی، لبنانی، افغانستانی و پاکستانی وجود دارد. ویژگی دیگر کتاب که آن را به اربعین پیوند می زند این است که قهرمانان از دل حادثه بر می گردند و راوی مستقیم حادثه ها هستند و نقل قول غیر مستقیم نداریم. همچنین ویژگی دیگر این اثر نقش همسران و مادران این افراد است که هریک نقش ویژه ای در تربیت و همراهی افراد دارند.
وی ادامه داد: تمام این افراد وقتی می بینند حریم اسلام و قبیله بنی هاشم به خطر می افتد فارغ از نژادهایشان، خودشان را به یک هدف مشترک برای دفاع می رسانند. نخ تسبیح این چهار جانباز هم حاج قاسم است که در روایتشان آمده است.
آخرتی درباره ایده نگارش کتاب گفت: دیدار با یک جانباز لبنانی بدون دو دست سبب تالیف این کتاب شد. من بعدها تلاش کردم با خانواده او آشنا شوم و دیدم او فرد منفعلی نیست و در دانشگاه درس می خواند. آن وقت به ذهنم رسید که به سراغ این افراد به عنوان راوی مستقیم برویم. بعد به سراغ رضا سلمانی رفتم و با دو جانباز دیگر خاطراتشان را به اشتراک گذاشتند و در نهایت این کتاب شکل گرفت.
وی یادآور شد: من در کتاب تلاش کردم تفاوت زبانی این افراد و ویژگی های گفتاری این افراد با زبان خودشان مشخص شده باشد مثلا ما ایرانی ها حضرت زینب(س) می گوییم، افغانی ها بی بی زینب، یا لبنانی ها سیده زینب می گویند.
شهید قربانی دغدغه مند ظهور امام زمان(عج) بود
زینب فروتن، همسر شهید روح الله قربانی درباره این شهید گفت: من با افتخار همسر مدافع حرم شهید قربانی هستم و خوشحالم که در ابتدای جوانی توانستم از بهترین فرد زندگی ام بگذرم. امیدوارم در این راه ثابت قدم بمانم.
وی با اشاره به بیوگرافی شهید قربانی، گفت: شهید قربانی متولد اول خرداد ۱۳۶۸ در یک خانواده مذهبی و نظامی بود. پدرشان از سرداران جبهه مقاومت و از دوستان حاج قاسم بودند و از همان ابتدا به دلیل جنگاوری ها پدرشان سال ها در بوسنی زندگی می کردند و آنجا با فرهنگ شهادت آشنا می شود و از پدر این فرهنگ را می آموزد.
فروتن افزود: شهید قربانی در سن ۱۵ سالگی مادرش را از دست می دهد و مسیر زندگی اش تغییر می کند. چون مارش می گفت دوست دارم یا طلبه شوی یا شهید، او مسیر طلبگی را طی کرد اما به دلیل علاقه به کار نظامی و جنگاوری از عرصه طلبگی وارد دانشگاه افسری سپاه می شود و به نیروی قدس سپاه می پیوندد.
همسر شهید مدافع حرم با بیان اینکه شهید قربانی همیشه مشکل گشای کار دیگران بود، گفت: از ویژگی های شهید قربانی این بود که به شدت غصه دیگران را می خورد و گاهی آنقدر که من تعجب می کردم. سعی می کرد از نیازمندان دستگیری کند. او بسیار آدم با نظم و ترتیب و با برنامه ریزی بود. در نماز خواندنش انگار یک هیچ بود که در برابر همه چیز می ایستاد. همیشه با یک مهر کربلا نماز می خواند و گویی دیگر خودش نبود.
وی با اشاره به اینکه شهید قربانی دغدغه مند ظهور امام زمان(عج) بود، عنوان کرد: من وقتی کتاب «دلتنگ نباش» را کار می کردم فکر نمی کردم حضرت آقا پیام بدهند که من این کتاب را خواندم و به دیدار ایشان برویم. من در دیدار با ایشان خیلی گریه می کردم. اولین چیزی که به ایشان گفتم این بود که چند ماه بعد از اعزام ایشان به سوریه یک روز می خواستیم بیرون برویم دیدم در ماشین سکوت کرده و گفت: خانم صدای پای امام زمان(عج) می آید می شنوی. اگر این هفته بیاید چه کاری می کنی. گفتم، تو واقعا به این موضوع فکر می کنی. گفت؛ من کل هفته را به این فکر می کردم که چه کاری می توانم برای امام زمان(عج) بکنم. همیشه به من می گفت کارت را خوب انجام بده و ببین برای امامت چه می کنی.
فروتن گفت: شهید قربانی خیلی اهل خرید بود و گاهی هفت ساعت زمان می گذشت که در بازار برای من یک روسری بخرد. اما در پایان می گفت این روسری را خریدی اما به آن دل نبند چون باید یک روز آن را باید بگذاری و بروی. شهدا مثل ما دوست داشتند و عاشق بودند اما می دانستند دنیا محل گذر است و باید از همه چیزهای مادی عبور کنند.
فرحروز فاتحی، مدیرعامل بنیاد آیه های ایثار و تلاش نیز در پایان این نشست درباره کارگروه ایثارگران توضیحاتی ارائه کرد و گفت: این برنامه یکی از برنامه های ستاد اربعین است و امیدوارم در سال های آتی این برنامه را بتوانیم در عتبات عالیات برگزار کنیم.
در پایان این نشست از نویسنده، سخنران نشست و همسر شهید قربانی با اهدای لوح تقدیر و هدیه قدردانی شد.
کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران در روز جهانی بزرگداشت مساجد میزبان سروده‌های مسجد در قالب عصر شعر «عرش قدسـی» خواهد بود.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، عصر شعر سروده‌های مسجد «عرش قدسـی» با هدف تکریم و گرامیداشت این پایگاه‌های مردمی و سنگرهای عبادی، از ساعت ۱۴ الی ۱۶ روز سی‌ویکم مردادماه، همزمان با روز جهانی بزرگداشت مساجد، در کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران برگزار میشود.
سیدعبدالله حسینی(روحانی)، محمدرضا سنگری، جواد محمدزمانی(روحانی)، علی سلیمانی، عارفه دهقانی، فاطمه نانی‌زاد، عبدالرحیم سعیدی‌راد، بابک نیک‌طلب، احمد شهریار، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید سبحانی‌صدر، عزیزالله محمدی و محمود یوسفی شماری از شاعران، نویسندگان و پژوهشگرانی هستند که در این برنامه حضور خواهند داشت.
علاقه‌مندان به حضور در این عصر شعر می‌توانند به صفحه محافل ادبی نهاد در اسکای‌روم به نشانی Skyroom.online/ch/nahaad/mahafel مراجعه کنند. همچنین این ویژه‌برنامه همزمان از پایگاه اطلاع‌رسانی، آپارات و صفحه اینستاگرام نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به صورت زنده نیز پخش خواهد شد.
پیام تسلیت دبیرکل نهاد به مناسبت درگذشت کیومرث عباسی قصری
مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در پیامی درگذشت کیومرث عباسی قصری، از شاعران شناخته شده و فعال شعر انقلاب را تسلیت گفت و برای آن مرحوم طلب آمرزش و مغفرت کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، متن پیام تسلیت دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به شرح زیر است:
انّا للّه و انّا الیه راجعون
شهادت قسمت قصری نشد، افسوس ... تا با شوق چو قربانی به رقص آیم، درون تشت خون من هم
درگذشت کیومرث عباسی قصری از شاعران نام آور و از روایان بالندگی استان کرمانشاه که عمر شاعری اش را مجاهدانه در خدمت به شعر آیینی و انقلاب گذراند، به خانواده وی و جامعه ادبی کشور تسلیت می گویم. از درگاه خداوند مهربان برای آن مرحوم، رحمت واسعه و برای خانواده محترم و سایر بازماندگان، اجر جزیل مسئلت می کنم. خداوند روحش را با رحمت و آسایش ابدی قرین بفرماید و در این ماه عزیز میهمان حضرت سید الشهداء (ع) باشد که سروده بود: هیچ کس چون ما نگیرد ماتم این ماه را با محرم شیعیان را اتصالی دیگر است
مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور
گفتنی است کیومرث عباسی قصری در بهمن ماه ۱۳۹۹ و در آستانه چهل و دومین بهار پیروزی انقلاب اسلامی در آئین تجلیل نهاد کتابخانه های عمومی کشور از پیشکسوتان و چهره‌های فعال شعر انقلاب با عنوان «راویان بالندگی» مورد تجلیل قرار گرفت. وی متولد ١٣٢٠ در قصر شیرین و فارغ‌التحصیل رشتۀ علوم قضایی در مقطع کارشناسی بود. قصری در وصف امام حسین (ع) شعرهای متعددی را سروده است. از آثار او می‌توان به «حسن ختام»، «باغ ابریشم غزل‌های کرمانشاهی در قلمرو شعر امروز»، «آیه‌های زمینی آواز منتخبی از سروده‌های ١٣٥٧ - ١٣٧٢»، «گزیدۀ ادبیات معاصر» و «زمزمۀ نای و نی» اشاره کرد.
شعر آیینی به آمیزه‌ای از حماسه، ماتم، توحید، اخلاق، فداکاری و ایثار نیاز دارد
محمدعلی مجاهدی، پدر شعر آیینی کشور در نشست «در حریم شعر آیینی» گفت: امروز در شعر آیینی به آمیزه ای از قرائت های مختلف از فرهنگ عاشورایی که رگه هایی از حماسه، ماتم، توحید، اخلاق، فداکاری و ایثار را داشته باشد، نیاز داریم و این مجموعه نظرات ارزشمند می تواند مخاطب ما را قانع کند.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم، اولین جلسه از سلسله نشست های آسیب شناسی شعر آیینی با عنوان «حریم شعر آیینی» با حضور استاد محمدعلی مجاهدی در سالن غدیر اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم برگزار شد.
مهدی توکلیان، سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم در ابتدای این نشست پیرامون اهمیت این نشست تخصصی کتاب محور، گفت: مجموعه تحقیقات استاد مجاهدی، عصاره واکاوی ۲۵۰ کتاب در حوزه شعر آیینی و بررسی بیش از ۶۰۰ مجموعه شعر توسط ایشان است. باعث افتخار است که در کتابخانه آیت الله خامنه‌ای ۱۸ عنوان از آثار آیینی استاد موجود است و علاقه مندان می‌توانند با استفاده از سامانه جستجوی کتاب (سامان) به این کتاب ها و بیش از ۱۱۰ هزار کتاب این مجموعه دسترسی داشته باشند.
وی همچنین اظهار داشت: محفل ادبی پروین اعتصامی نیز به عنوان محفل ادبی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم در حال فعالیت است و امیدواریم بررسی و آسیب شناسی ادبیات آیینی با ظرفیت موجود در استان قم، به ادامه این مسیر خیر و برکت دهد.
در ادامه این نشست، محمدعلی مجاهدی، پدر شعر آیینی کشور گفت: قریب به ۹۰ درصد از کتب منظوم ما یعنی کتاب های شعر فارسی به لحاظ محتوایی متاثر از متون متقن و حیاتی مثل قرآن کریم و منابع متین روایی و تاریخی درباره اسلام است و اگر شما این جهت را از شعر فارسی بگیرید؛ چیزی جز یک مشت مغازله های خیالی باقی نمی ماند که از نظر اخلاق و آداب اجتماعی و به طور کلی از نظر هنری دارای ارزش چندانی نیستند.
وی در ادامه با اشاره به نحوه مواجهه اسلام با شعر اضافه کرد: شعر عصر جاهلی به لحاظ محتوایی خلاصه می شد در این که هر قوم و هر طایفه و هر عشیره ای اگر شاعری داشت افتخارات قومی و تعصبات عشیره ای خود را در آن اشعار به رشته نظم در می آورد و سعی می کرد با قبیله های دیگر از راه مفاخره و فخر فروشی مقایسه و برتری خود را اثبات کند؛ رسم بر این بوده که نمونه ای از اشعار خود را بر دیوار کعبه آویزان کنند که هر کس به مکه می آید شعر را ببیند.
مجاهدی تصریح کرد: آن موقع مکه شهر پر رفت و آمدی بود و افتخار فرهنگ عرب شعر و شمشیر و شراب و ... بود و در چنین شرایطی پیامبر آمد و قرآن آورد؛ قرآنی که در بعضی آیات وضع عروضی دارد مثل شعر لا حول و لا قوه الا باالله که وضع اصلی رباعی شده است. در مورد پیامبر و قرآن گفتند، این شعر تازه ای در عرب است که گاه وزن عروضی دارد و گاه وزن عروضی ندارد مثل شعر آزاد و نیمایی و از آن به عنوان یک شعر یاد می کردند و هدف زیرکانه ای داشتند که اگر این مطلب جا می افتاد که قرآن همان شعر است کار اسلام و قران تمام می شد و پیامبر با تدبیر جلوی این حرکت را گرفت.
عنصر اصلی شعر، قوه خیال است
وی اظهار داشت: عنصر اصلی شعر، قوه خیال است، در ۵۰ سال اخیر یک رسالت دیگری هم برای شعر تعریف کردند؛ تا قبل از این گفته می شد شعر کلامی است موزون یعنی شعر کلامی برخاسته از خیال و وهم است. شعر باید بیان غیر مستقیم داشته باشد و شعرای صدر اسلام در زمان جاهلیت این هدف را تعقیب می کردند که بگویند قرآن شعر است و خیال است و بر این اساس، قرآن را از قداست و قاطعیت بیندازند؛ لذا در زمان پیامبر ۳ حرکت در برابر شعر شکل گرفت، اول حرکت حذفی پیامبر که با شیوه رفتاری خود کاری کردند که شاعرانی که نمی خواستند اسلام را قبول کنند، اجازه نداشتند در حضور مسلمانان عرض اندام کنند؛ دوم، حرکت تنزیهی از آنجایی که به خود پیامبر نسبت شاعر بودن می دادند، پیامبر مقام نبوت را از شعر جدا می کردند و اجازه نمی دادند قرآن با شعر مقایسه شود و سوم ۳ حرکت تشریحی است که پیامبر اکرم شعرا را تشویق می کردند به سرودن شعر و خیلی از آن ها را مورد عنایت قرار می دادند و پیامبر با این کار اصرار داشتند که شعری نخوانده باشند.
مجاهدی اظهار داشت: کارهایی از پیامبر می بینیم که اشراف به موازین ادبی دارند و شعر را نقد می کنند؛ برای مثال ایشان گاهی اوقات برای تمثیل از شعرای عرب، مصراع دوم بیت و اجزا مصراع را جلو و عقب می بردند و عروضی می خواندند؛ امروز که پرده از حقیقت برداشته می شود می بینیم که «کتاب العین» از خلیل بن احمد فراهیدی، معتبرترین و کهن ترین منبع عرب می گوید در عرب واحد شعر بیت است و کسی که یک مصراع می خواند شعر نخوانده است؛ چون واحد بیت شعر است و به یک مصرع شعر اطلاق نمی شود.
حسان، همراه نیمه راه غدیر
وی ادامه داد: حسان بن ثابت اولین شاعر رسمی پیامبر اسلام(ص) است که در جاهلیت به سر می برد و بعد در زمان پیامبر مسلمان شد و به عنوان شاعر رسمی پیامبر، به شاعر نبوی مشهور شد؛ این شاعر مثلا شعری می خواند و پیامبر از او تعریف می کرد؛ منتها تعریف پیامبر همیشه یک قیدی داشت که تا وقتی با ما هستی، روح القدس تو را کمک می کند. من همیشه فکر می‌کردم که این قید برای چیست، تا اینکه متوجه شدم حسان کسی است که در روز غدیر نیز بوده و ماجرای غدیر را دیده، خطبه را شنیده و خطبه غرائی را به مناسبت غدیر سروده است. بزرگ ترین مدرک ما برای اثبات غدیر همین قصیده حسان است که اهل سنت نیز عموما در کتاب هایشان آورده اند اما بعد از رحلت پیامبر حاضر به شهادت در مورد غدیر نمی شود و با سقیفه همراه می شود و برق سکه های معاویه او را فرا می گیرد. خوب است که این مسائل را برای خودمان تحلیل کنیم و از روی بصیرت و آگاهی برای این عزیزان عزاداری کنیم.
قرائت های مختلف از فرهنگ عاشورا در شعر آیینی
محمدعلی مجاهدی به موضوع آسیب شناسی شعر آیینی پرداخت و گفت: قرائت های مختلفی از فرهنگ عاشورا در شعر آیینی وجود دارد از جمله قرائت صرف ماتمی، قرائت حماسی، قرائت اسطوره سازی و اساطیری و ...؛ اگر امروز ما آمیزه ای از قرائت های مختلف را قرار بدهیم، نمی توانیم قرائت ماتمی را از شعر عاشورا حذف کنیم؛ چون دغدغه معصومین(ع) این بوده که واقعه کربلا زنده بماند و برای نسل‌های آینده گفته شود و هیچ رسانه ای رساتر، تاثیر گذارتر و ارزان تر از شعر وجود وجود ندارد.
مجاهدی ادامه داد: امروز در شعر آیینی به آمیزه ای از قرائت های مختلف از فرهنگ عاشورایی که رگه هایی از حماسه، ماتم، توحید، اخلاق، فداکاری و ایثار را داشته باشد، نیاز داریم و این مجموعه نظرات ارزشمند می تواند مخاطب ما را قانع کند.
پدر شعر آیینی کشور در پایان بر اهمیت حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از پیشینه و مسئولیتی که بر عهده ایشان در بازه زمانی دوازده سال پیش تاکنون گذاشته شده است تاکید کرد و از تعبیر «شنای با دست بسته در استخر» برای انجام فعالیت های دبیرخانه ادبیات آیینی استفاده کرد.
وی همچنین گفت: امیدوارم برای عظمتی این راه و رسالت خطیری که در این مسیر به عهده ما گذاشته، شاهد این باشیم که شهر قم، عش آل محمد به محلی برای تولید آثار آیینی بی حاشیه و فاخر تبدیل شود.
در ادامه این نشست، مرتضی حیدری آل کثیر، شاعر و فعال فرهنگی با اشاره به برخی آسیب های شعر آیینی همچون استفاده از غلو غیرهنری و صحبت از زبان معصومین در شعر بدون در نظر گرفتن شان معصوم، گفت: یکی از موارد مهم در مورد شعر آیینی، عدم پرداخت به نقد و آسیب شناسی شعر آیینی است؛ هر چند که در گوشه و کنار کشور نقدی می بینیم ولی این ها به قدر کافی نیست و شعر آیینی به حال خود رها شده است.
کارکرد مرثیه در شعر آیینی حیدری آل کثیر اظهار داشت: گاها ما صدای شاعر را نمی شنویم؛ شاعر به گونه ای درگیر وصف شعر می شود که ما صدای شاعر را در شیهه اسبان و گریه طفلان می شنویم و این شیوه از مرثیه سرایی تقلیدی است و شعرهایی که به مقاتل می پردازند از این شیوه استفاده می کنند. دومین کارکرد، کارکرد اجتماعی شعر است که دعوت از منتقم برای گرفتن انتقام است و در این مورد می توان گفت که نهضت کربلا اینقدر درخشنده و نورانی است که این تقابل خیر و شرتا قیام قیامت خواهد بود و شاعر باید آن را بیان کند.
راه نرفته و کار نکرده در حوزه شعر آیینی رضا خورشیدی، شاعر و مداح اهل بیت (ع) دیگر میهمان این نشست بود. خورشیدی با اشاره به این موضوع که راه های نرفته و کار های نکرده بسیاری در حوزه شعر آیینی وجود دارد، گفت: مشکل شعر آیینی پول و نیروی دغدغه مند است و استاد مجاهدی موهایشان را در همین راه سفید کردند و بعضی کارها را با هزینه شخصی پیش می برند.
وی افزود: پیشنهاد می کنم با توجه به گرانی کتاب و نیاز شاعران آیینی به کتاب ها، نهاد کتابخانه های عمومی کتاب های مورد نیاز شاعران آیینی را در اختیار آن ها قرار دهد و حتی از هر کتاب شعر آیینی که منتشر می شود، یک نسخه به دبیرخانه شعر آیینی ارسال شود.
